Fransa’daki İki Dilli Çocukların Miras Dilli Öğretiminde Yeni Bir Dönem
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2025391786Anahtar Kelimeler:
İki Dillik- Fransa- Miras Dili EğitimiÖzet
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Fransa'ya önemli bir göç akını başlamıştır. Göçler, iki dilli ve çok kültürlü toplumların Fransa’da yaygınlaşmasını hızlandırmıştır. Bu durum, göçmen kökenli yeni neslin miras dili (azınlık dili) eğitimine ilişkin iki yönlü bir madalyonu ortaya çıkarmıştır. Madalyonun bir yüzü, göçmen kökenli iki dilli çocuklara koşullar ne olursa olsun miras dili eğitimini sağlamaktır. Madalyonun diğer yüzü ise Fransa'nın eğitim politikası ve hedefleri doğrultusunda miras dili eğitiminin nasıl sağlanacağı ve aynı zamanda bu fenomenden kaynaklı potansiyel sorunlardan nasıl kaçınılacağıdır. Bu iki yönü ile bu çalışmada Fransa'daki iki dilli çocuklar için miras dili eğitimindeki güncel gelişmeler değerlendirilmiştir. Miras dili eğitimindeki gelişmeleri farklı açılardan incelemek amacıyla ELCO'dan EILE'ye geçiş süreci incelenmiştir. Literatür taraması kapsamında siyasi tutumlar ve yaklaşımlar, öğretmenlerin yaklaşımı ve eğitim altyapısı, değişen eğitim hedefleri ile göçmen ailelerin ihtiyaçları ve beklentileri, eğitimin temel ilkeleri ve Fransızcanın bölgesel ve azınlık dillerine karşı baskınlığı değişkenlerinin bu geçiş sürecini etkilediği belirlenmiştir. Bu değişkenlerin etkisini belirlemek amacıyla literatür incelemesi yapılmış ve bu kapsamda ulaşılan verilerle değişkenler açıklanmıştır. Ulaşılan sonuçlara bağlı olarak miras dilinden yabancı dile geçişin nedenleri ele alınmıştır. Sonuç itibariyle belirlenen değişkenlerin miras dili eğitimini köklü bir şekilde değiştiren EILE eğitiminin oluşumunda etkili oldukları belirlenmiştir. İnceleme sonucunda Fransa ile miras dili (menşe dili) ülkesi arasında EILE eğitiminin geliştirilmesine ilişkin aile ve öğrenci odaklı öğretim süreçlerinin geliştirilmesi gerektiği belirlenmiştir.
İndirmeler
Referanslar
Académie de Strasbourg. (2014). Mise en œuvre de l’enseignement de Langue et Culture d’origine (ELCO) guide du professeur D’ELCO. http://elco67.site.ac-strasbourg.fr/wp-content/uploads/2014/11/ELCO-67-Guide-du-professeur-ELCO.pdf
Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi.
Bertucci, M.M. (2007). L'enseignement des langues et cultures d’origine: Incertitudes de statut et ambigüité des missions. Le français aujourd'hui, 3(158), 28-38. DOI: https://doi.org/10.3917/lfa.158.0028
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. DOI: https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
Castellotti, V. (2010). Les enseignements de “langues (et cultures) d’origine”: Chronique d’une disparition opportune ? langue et intégration. Dimensions institutionnelle, socio-professionnelle et universitaire Peter Lang, Coll. GRAMM-R, 83-94. hal-01390216. https://hal.science/hal-01390216v1
Direction des services académiques de l’éducation nationale. (2019). Formulaire a retourner a l’école- formulaire d'inscription ELCO-EILE destiné aux parents-RS 2019.
Direction des services départementaux de l’éducation nationale (2021). Annexe-3-Formulaire-inscription-EILE-RS-2020 » [Annex-3-EILE-RS-2020-registration-form]. http://fourchambault-58.ec.ac-dijon.fr/wp-content/uploads/sites/14/Annexe-3-Formulaire-inscription-EILE-RS-2020.pdf
Domergue, J. (2004). Au nom de la commission des affaires culturelles, familiales et sociales sur la proposition de résolution : De M. Thierry Mariani Et Plusieurs De Ses Collègues, tendant à la création d’une commission d’enquête sur l’application des conventions prévoyant l’organisation de cours d’enseignement de la langue et de la culture d’origine et les mesures susceptibles d’améliorer cet enseignement Report No N° 1414). Enregistré à la Présidence de l'Assemblée nationale.
Garcia, N. (2015). Tensions between cultural and utilitarian dimensions of language: A comparative analysis of ‘multilingual’ education policies in France and Germany. Current Issues in Language Planning, 16(1-2), 43-59. DOI: https://doi.org/10.1080/14664208.2014.947015
Gülden, B. (2023). Fransa’da iki dilli öğrencilere Türkçe öğreten öğretmenlerin dil öğretiminde kültürden yararlanma durumları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 7(3), 548-569. DOI: https://doi.org/10.34056/aujef.1213862
Gülden, B., Akıncı, M.A., & Kaplan, K. (2023). Fransa’daki iki dilli öğrencilerin Türkçe derslerindeki çok düzeyli birleştirilmiş sınıf uygulaması hakkında öğretmen görüşleri. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(Özel Sayı), 332-358. DOI: https://doi.org/10.51119/ereegf.2023.47
Haut Conseil à l'intégration. (2010). Les défis de l'intégration à l'école et recommandations du haut conseil à l’intégration au premier ministre relatives à l’expression religieuse dans les espaces publics de la République. Collection des rapports officiels rapport au premier ministre pour l'année 2010 [The Challenges of Integration in Schools and Recommendations from the High Council for Integration to the Prime Minister Regarding Religious Expression in Public Spaces of the Republic. Collection of Official Reports to the Prime Minister for the Year 2010]. https://www.vie-publique.fr/sites/default/files/rapport/pdf/114000053.pdf
Haut Conseil à l'Intégration. Secrétariat. (1995). Liens culturels et integration: rapport au Premier ministre, juin 1995 [Cultural Links and Integration: Report to the Prime Minister, June 1995]. https://www.vie-publique.fr/rapport/25050-liens-culturels-et-integration-rapport-au-premier-ministre-juin-1995
Helot, C., & Young, A. (2002). Bilingualism and language education in French primary schools: Why and how should migrant languages be valued? International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 5(2), 96-112. DOI: https://doi.org/10.1080/13670050208667749
Hélot, C., & Young, A. (2005). The notion of diversity in language education: Policy and practice at primary level in France, language. Culture and Curriculum, 18(3), 242-257. DOI: https://doi.org/10.1080/07908310508668745
Inspection générale de l’éducation nationale. (2006). L’enseignement de la langue et de la culture d’origine [Teaching the language and culture of origin]. Rapport (2005), 090 Mars 2006.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
Kerzil, J. (2002). L’éducation interculturelle en France: Un ensemble de pratiques évolutives au service d’enjeux complexes. Carrefours de l’éducation, 2(14), 120-159. DOI: https://doi.org/10.3917/cdle.014.0120
Koenig, M. (2005). Incorporating Muslim Migrants in Western Nation States – A comparison of the United Kingdom, France, and Germany. Journal of International Migration and Integration, 6(2), 219–234. DOI: https://doi.org/10.1007/s12134-005-1011-8
Lanier, V. (2010). Etat des lieux des enseignements de langue et culture d'origine en côte d'or étude réalisée de 2008 à 2010. https://credespo.u-bourgogne.fr/wp-content/uploads/2010/03/etat-des-lieux-des-elco-de-cte-dor-final.pdf
Liddicoat, A. J., & Taylor-Leech, K. (2015). Multilingual education: The role of language ideologies and attitudes. Current Issues in Language Planning, 16(1-2), 1-7. DOI: https://doi.org/10.1080/14664208.2015.995753
Lorreyte, B. (1988). Français et immigrés : Des miroirs ambigus. Presse et immigrés en France, 165-166, 1-28. DOI: https://doi.org/10.7788/ijbe.1988.16.1.43
Lucchini, S. (2007). L’enseignement des langues d’origine, à quelles conditions?” enseigner les langues d'origine- le français aujourd'hui. (Edt. Armand Colin). 3 (158), 9-19. DOI: https://doi.org/10.3917/lfa.158.0009
Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
Ministère de l’éducation nationale d’enseignement supérieur et de la recherche. (2016). Note de service relative à l'enseignement des langues et cultures d'origine (ELCO), à leur mise en œuvre pour l'année scolaire 2016-2017 et au nouveau dispositif d'enseignements internationaux de langues étrangères (EILE). Direction générale de l'enseignement Scolaire Service de l'instruction publique et de l'action pédagogique.
Ministre de l’Education nationale, de la jeunesse et des sports. (2020). La laïcité à l’école [Secularism at school] https://www.cipdr.gouv.fr/wp-content/uploads/2021/01/202010-vademecum-laicite-web-1338068-pdf-1609.pdf
Petek, G. (2004). Les ELCO, entre reconnaissance et marginalisation. Hommes et Migrations, 1252, 45-55. DOI: https://doi.org/10.3406/homig.2004.4264
Poggeschi, G. (2003). Language rights and duties in domestic and European courts. Journal of European Integration, 25(3), 207-224. DOI: https://doi.org/10.1080/0703633032000133565
Qureshi, Y. F. & Janmaat, J.G. (2014). Diverging or converging trends: An investigation of education policies concerning the incorporation of ethnic minority children in England, France and Germany. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 44(5), 710-731. DOI: https://doi.org/10.1080/03057925.2013.800782
Rachidi, A. (2011). La valorisation du bilinguisme franco-arabe : Un avantage pour la réussite scolaire [Unpublished doctoral thesis]. Université de Nantes.
Milletlerarası Antlaşma. (2021). Resmî Gazete [Official Gazette]. Sayı: 31401, Karar Sayısı: 3563. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210220.pdf
Resnik, J. (2010). Integration without assimilation? ethno‐nationalism in Israel and universal laïcité in France. International Studies in Sociology of Education, 20(3), 201-224. DOI: https://doi.org/10.1080/09620214.2010.516108
Schedel, L. S. (2020). L'éducation bilingue en France. Politiques linguistiques, modèles et pratiques. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 23(2), 253-256. DOI: https://doi.org/10.1080/13670050.2017.1356441
Schwartz, M. (2013). Immigrant parents’ and teachers’ views on bilingual preschool language policy. Language and Education, 27(1), 22-43. DOI: https://doi.org/10.1080/09500782.2012.673626
Sicard, F. (2007). L’Enseignement des langues et cultures d’origine (ELCO) dans l’académie de Montpellieritre de l'article. Les Langues Modernes, 4, 2-3.
Smythe, F. (2022). School inclusion, young migrants and language. success and obstacles in mainstream learning in France and New Zealand. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 45(7), 2543-2556. DOI: https://doi.org/10.1080/01434632.2022.2056189
Soehl, T. (2016). But do they speak it? The intergenerational transmission of home-country language in migrant families in France. Journal of Ethnic and Migration Studies, 42(9), 1513-1535. DOI: https://doi.org/10.1080/1369183X.2015.1126171
Sönmez, H. (2022). The use and environments of teaching Turkish as a foreign language in France. Research and Experience Journal (REJ), 7(2), 63-79. DOI: https://doi.org/10.47214/adeder.1181790
Sönmez, H., & Akıncı, M. A. (2022). Fransa’daki iki dilli Türk çocuklarının Türkçe dil becerilerinin gözlemlenmesi (Paris ve Normandiya örnekleri). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(4), 718-737. DOI: https://doi.org/10.16916/aded.1111145
Thomauske, N. (2011). The relevance of multilingualism for teachers and immigrant parents in early childhood education and care in Germany and in France. Intercultural Education, 22(4), 327-336. DOI: https://doi.org/10.1080/14675986.2011.617425
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
Young, A., & Helot, C. (2003). Language awareness and/or language learning in French primary schools today. Language Awareness, 12(3-4), 234-246. DOI: https://doi.org/10.1080/09658410308667079
Young, A. S. (2017). Non, moi je ne lui dis pas en Turc, ou en Portugais, ou en, j’sais pas moi en Arabe’. Bellaterra Journal of Teaching & Learning Language & Literature, 10(2), 11–24. DOI: https://doi.org/10.5565/rev/jtl3.729
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Hülya Sönmez L. Le Gac
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
