İlkokul Matematik Dersinde Beceri Temelli Sorular: Sınıf Öğretmenlerinin Görüş ve Uygulamaları

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.33308/26674874.2025391766

Anahtar Kelimeler:

Beceri Temelli Sorular- Üst Düzey Beceriler- İlkokul Matematik Dersi- Sınıf Öğretmenleri

Özet

Beceri temelli sorular, Türk eğitim sisteminde yıllardır kullanılmasına rağmen 2018 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavına geçilmesiyle birlikte daha çok söz edilmeye başlanmıştır. Beceri temelli sorular; öğrencilerin gerçek hayatla ilişkiler kurmasına olanak sağlayan, üst düzey düşünme becerilerini geliştiren sorular olarak tanımlanabilir. Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin beceri temelli sorular hakkındaki görüşlerinin ve matematik dersinde bu sorulara yönelik ne tür çalışmalar yaptıklarının belirlenmesidir. Araştırma durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcı grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Gaziantep il merkezine bağlı ilkokullarda görev yapan 15 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda araştırmacı tarafından görüşme formu ve gözlem formu oluşturulmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler, içerik analizi ile incelenip yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenleri beceri temelli soruları genellikle; günlük hayatla ilişkilendirilen, içerisinde birden çok kazanım barındıran ve üst düzey becerileri geliştiren sorular olarak tanımlamaktadır. Sınıf öğretmenleri matematik dersinde beceri temelli soruları, öğrencileri merkezi sınavlara hazırlamak için kullanmaktadır. Öğretmenler MEB tarafından dağıtılan ders kitaplarının içeriğinin beceri temelli sorulara uymadığını düşünmektedir. Sınıf öğretmenlerinin beceri temelli sorular ile ilgili hizmet içi eğitimlerle kendilerini geliştirmeleri gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Yazar Biyografileri

Hatice Güneş-Topal, Mi̇lli̇ Eği̇ti̇m Bakanliği

e-posta: haticegunes38@hotmail.com

Mehmet Özenç, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

e-posta: mozenc38@hotmail.com

Referanslar

Acar, B., & Yaman, M. (2011). Bağlam temelli öğrenmenin öğrencilerin ilgi ve bilgi düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 1-10.

Akçay, B., Akçay, H., & Kahramanoğlu, E. (2017). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 521-549. DOI: https://doi.org/10.19171/uefad.368965

Akdağ, F. T., & Güneş, T. (2021). 7. sınıflarda STEM uygulamaların akademik başarı ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 24-36.

Altun, M., Memnun, D., & Yazgan, Y. (2007). Primary school teacher trainees’ skills and opinions on solving non-routine mathematical problems. Elementary Education Online, 6(1), 127-143.

Arduç, M. A., Yıldırım, N., & Evrenkaya, İ. (2024). Ölçme ve değerlendirme merkezinde çalışan fen bilimleri öğretmenlerinin LGS sınavında sorulan beceri temelli sorular hakkındaki görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 953-970. DOI: https://doi.org/10.34056/aujef.1409296

Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji öğretiminde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.

Aydoğdu, B., & Buldur, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 6(4), 520-534. DOI: https://doi.org/10.5578/keg.6713

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık. DOI: https://doi.org/10.14527/9789944919289

Chonkaew, P., Sukhummek, B., & Faikhamta, C. (2016). Development of analytical thinking ability and attitudes towards science learning of grade-11 students through Science Technology Engineering and Mathematics (STEM education) in the study of stoichiometry. Chemistry Education Research and Practice, 17, 842-861. DOI: https://doi.org/10.1039/C6RP00074F

Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitapevi.

Çarkıt, C. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı çerçevesinde hazırlanan 8. sınıf Türkçe ders kitabının değerlendirilmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 18(71), 1368-1376. DOI: https://doi.org/10.17755/esosder.516915

Çelik, H., Gürpınar, C., Başer, N., & Erdoğan, S. (2015). Öğrencilerin yaratıcı düşünme ve girişimcilik becerilerine yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 277-307. DOI: https://doi.org/10.16991/INESJOURNAL.88

Çelik, S., Kul, Ü., & Uzun, S. Ç. (2018). Ortaokul matematik dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 775-795. DOI: https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.37322-431437

Demir, O. Ö. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Alfa Yayınları.

Demirci, S., & Köseli, M. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Alfa Yayınları.

Er, S. & Kırındı, T. (2020). Argümantasyon tabanlı fen öğretiminin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve akademik başarılarına etkisi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 317-343. DOI: https://doi.org/10.30855/gjes.2020.06.03.004

Erden, B. (2020). Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersi beceri temelli sorularına ilişkin öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 270-292.

Erden, M. (2009). Eğitim bilimlerine giriş. Arkadaş Yayıncılık.

Ergene, Ö. & Karaboğaz, Y. (2024). The effect of the flipped classroom model on students’ proportional reasoning. Journal of Pedagogical Research, 8(1), 294-311. DOI: https://doi.org/10.33902/JPR.202425424

Güler, M., Arslan, Z., & Çelik, D. (2019). 2018 liselere giriş sınavına ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 337-363. DOI: https://doi.org/10.23891/efdyyu.2019.128

Gündoğdu, K., Kızıltaş, E., & Çimen, N. (2010). Seviye belirleme sınavına (SBS ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri. Elemantary Education Online, 9(1), 316-330.

Güneş, F. (2013). Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-12. DOI: https://doi.org/10.16916/aded.16014

Gürlen, E., Demirkaya, A. S., & Doğan, N. (2019). Uzmanların PISA ve TIMMS sınavlarının eğitim politika ve programlarına etkisine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 287-319. DOI: https://doi.org/10.21764/maeuefd.599615

İncebacak, B., & E. E. (2018). Ortaokul öğrencilerinin PISA soruları karşısında muhakeme etme becerilerinin ölçülmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 269-292. DOI: https://doi.org/10.17679/inuefd.346509

Kablan, Z., & Bozkuş, F. (2021). Liselere giriş sınavı matematik problemlerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 211-231. DOI: https://doi.org/10.17860/mersinefd.800738

Karaboğaz, Y., & Ergene, Ö. (2023). Beceri temelli orantısal akıl yürütme başarı testinin geliştirilmesi. Journal of Individual Differences in Education, 5(1), 31-47. DOI: https://doi.org/10.47156/jide.1293584

Karabulut H., Tosunbayraktar G., & Kariper İ.A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin beceri temelli (yeni nesil) fen bilimleri sorularına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Educatione, 1(2), 301-320.

Karakeçe, B. (2021). Ortaokul matematik öğretmenlerinin beceri temelli sorulara ilişkin değerlendirmeleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.

Kertil, M., Dede, H. G., & Ulusoy, E. G. (2021). Skill-based mathematics questions: What Do middle school mathematics teachers think about and how do they ımplement them? Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 12(1), 151-186. DOI: https://doi.org/10.17762/turcomat.v12i1.277

Kılcan, T. (2021). Yeni nesil matematik sorularına ilişkin tutum ölçeği geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 170-180. DOI: https://doi.org/10.15659/ankad.v5i2.159

Kırkıç, K. A., & Bayraktar, H. V. (2021). Kuramdan uygulamaya ilkokul eğitiminde yenilikçi öğrenme ve öğretim. Efe Akademi Yayınları.

Korkmaz, E., Tutak, T., & İlhan, A. (2020). Ortaokul matematik ders kitaplarının matematik öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 118-128. DOI: https://doi.org/10.31590/ejosat.667689

Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskıdan Çev. Ed. S. Turan). Nobel Yayın Dağıtım.

Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (second edition) (Cilt 3). Sage Puplications.

Millî Eğitim Bakanlığı. (2018a). 2023 Eğitim vizyonu. MEB.

Millî Eğitim Bakanlığı. (2018b). Millî Eğitim Bakanlığı ortaöğretime geçiş yönergesi. MEB.

Millî Eğitim Bakanlığı. (2020). TIMSS 2019 Türkiye ön raporu. MEB.

Millî Eğitim Bakanlığı. (2021a). Ders kitaplarını değerlendirme raporu (öğretmen görüşleri). MEB.

Millî Eğitim Bakanlığı. (2023). PISA 2022 Türkiye Raporu. MEB.

Özenç, M., & Akkuş, K. (2021, 12-14 Kasım). Yeni nesil sorular hakkında sınıf öğretmenlerinin görüşleri [Bildiri sunumu]. 19. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Şanlıurfa.

Sanca, M., Artun, H., Bakırcı, H., & Okur, M. (2021). Ortaokul beceri temelli soruların yeniden yapılandırılmış Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 219-248. DOI: https://doi.org/10.33711/yyuefd.859585

Shahali, E. H., Halim, L., Rasul, S., Osman, K., Ikhsan, Z., & Rahim, F. (2015). Bitara STEM training of trainers’ programme: Impact on trainers’ knowledge, beliefs, attitudes and efficacy towards integrated STEM teaching. Journal of Baltic Science Education, 14(1), 85-95. DOI: https://doi.org/10.33225/jbse/15.14.85

Şeker, Z. C. (2020). Dinleme ve konuşma becerilerine yönelik lisansüstü tezlerin anahtar kelimeleri üzerine bir inceleme: Betimsel analiz. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 128-140. DOI: https://doi.org/10.29000/rumelide.752206

Tortop, F., Cumalı, A., Çelenli, M., & Şener, Z. T. (2022). LGS sınavındaki beceri temelli matematik sorularına yönelik öğretmen görüşleri. Erciyes Journal of Education, 6(2), 99-126. DOI: https://doi.org/10.32433/eje.1076448

Turan, F., & Timur, B. (2023). Güneş sistemi konusuna yönelik beceri temelli başarı testi geliştirilmesi. SDU International Journal of Educational Studies, 10(2), 88-112. DOI: https://doi.org/10.33710/sduijes.1366550

Uzun, H. (2021). Yeni nesil matematik sorularına ilişkin ortaokul matematik öğretmenlerinin yaklaşımlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.

Yamak, H., Bulut, N., & Dündar, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 249-265. DOI: https://doi.org/10.17152/gefd.15192

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.

İndir

Yayınlanmış

2025-01-23

Nasıl Atıf Yapılır

Güneş-Topal, H., & Özenç, M. (2025). İlkokul Matematik Dersinde Beceri Temelli Sorular: Sınıf Öğretmenlerinin Görüş ve Uygulamaları. Yaşadıkça Eğitim, 39(1), 19–45. https://doi.org/10.33308/26674874.2025391766

Sayı

Bölüm

Araştırma Makaleleri