Deprem Sonrası Göç Etmiş Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Sosyal ve Duygusal Durumlarının İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2025391742Anahtar Kelimeler:
Deprem- Zorunlu Göç- Sosyal Duygusal GelişimÖzet
Bu araştırmada okul öncesi dönem çocuklarının 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanılan deprem felaketinden ve ardından yapılan zorunlu göç durumundan ne şekilde etkilendiklerinin, ebeveynlerin davranış ve tutumları ile sürecin çocukların okul yaşantılarına nasıl yansıdığının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen depremden etkilenerek şehrinden göç etmiş okul öncesi yaş grubu çocuğu olan ebeveynler ve çocukların göç sonrası okul öncesi öğretmenleri oluşturmaktadır. Katılımcılar ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, elde edilen verilen betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleri ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre çocukların ebeveynlerine aşırı bağlılık gösterdikleri, yaşanan travmatik olayları oyunlarına yansıtma ve akranları ile paylaşımda bulunma ihtiyaçları duydukları ve bazı problem davranışlar sergiledikleri belirlenmiştir. Çocuklarının akran etkileşimi kurmaları ebeveynler tarafından olumlu gelişmelerin başlangıcı olarak belirtilmiştir. Okul öncesi öğretmenleri tarafından çocuklar için uyum çalışmaları yapılması, bir okul rutini oluşturulması okul sürecinde olumlu değişikliklere yol açmıştır.
İndirmeler
Referanslar
Adhisivam, B., Srinivasan, S., Soudarssanane, M. B., Deepak Amalnath, S., & Nirman Kumar, A. (2006). Feeding of infants and young children in tsunami affected villages in Pondicherry. Indian Pediatr, 43, 724-727.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2023). www.afad.gov.tr
Aral, N. (2023). Depremin çocuklara etkileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 6(11), 93-105. DOI: https://doi.org/10.36731/cg.1299175
Becker-Blease, K. A., Turner, H. A., & Finkelhor, D. (2010). Disasters, victimization, and children’s mental health, Child Development, 81(4), 1040-1052. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2010.01453.x
Bhugra, D. (2004). Migration and mental health. Acta Psychiatrica Scandinavica, 109(4), 243-258. DOI: https://doi.org/10.1046/j.0001-690X.2003.00246.x
Bozkurt, A., Karlıdere, T., Erdem, M., Ak, M., Çelik, C., Özmenler, K. N., & Aydın, H. (2011). Çubuk Hortumu sonrası yetişkinlerde ortaya çıkan travmatik belirtilerin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(4), 266-273.
Bulut, S. (2009). Comparing children posttraumatic stress reactions in terms of age and gender after an earthquake. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(31), 43-51.
Cresswell, J. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Sage Publications.
Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni. Eğiten Kitap.
Darga, H. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde çocukların yaşadıkları ve ebeveynlerinde tanık olduğu duygu durumları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (68), 213-248. DOI: https://doi.org/10.21764/maeuefd.1341292
Ekici, S., & Tuncel, G. (2015). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22. DOI: https://doi.org/10.20493/bt.71783
Erden, G., & Gürdil, G. (2009). Savaş yaşantılarının ardından çocuk ve ergenlerde gözlenen travma tepkileri ve psiko-sosyal yardım önerileri. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 1-13.
Espinel, Z., Shultz, J. M., & Shaw, J. A., (2007). Children: Stress, trauma and disaster. Disaster Life Support Publishing.
Felix, E., Hernández, L. A., Bravo, M., Ramirez, R., Cabiya, J., & Canino, G. (2011). Natural disaster and risk of psychiatric disorders in Puerto Rican children. Journal of Abnormal Child Psychology, 39, 589-600. DOI: https://doi.org/10.1007/s10802-010-9483-1
Fukuchi, N., & Koh, E. (2022). Children’s survivor guilt after the Great East Japan Earthquake and tsunami: a case report. Educational Psychology in Practice, 38(2), 115-124. DOI: https://doi.org/10.1080/02667363.2022.2030674
Girardi F. J., Miconi D., Lyke C., & Rousseau C. (2020). Creative expression workshops as Psychological First Aid (PFA) for asylum-seeking children: An exploratory study in temporary shelters in Montreal. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 25(2), 483-493. DOI: https://doi.org/10.1177/1359104519891760
Gürbüz, F., & Koyuncu, N. E. (2023). Çocuklar ve deprem. International Conference on Scientific and Academic Research, 1, 379–383.
Güvercin, A. (2006). Depremzede anneler ve çocuklarının depresyon düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
Karabulut, D., & Bekler, T. (2019). Doğal afetlerin çocuklar ve ergenler üzerindeki etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368-376. DOI: https://doi.org/10.21324/dacd.500356
Karaman, H. B., & Bulut, S. (2018). Göçmen çocuk ve ergenlerin eğitim engelleri, psikolojik sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 2, 393-412. DOI: https://doi.org/10.21560/spcd.vi.446297
Kızılay. (2008). Afetlerde psikososyal uygulama rehberi. Kızılay Yayınları.
Masten, A.S., & Narayan, A. J. (2012). Child development in the context of disaster, war, and terrorism: Pathways of risk and resilience. Annu Rev Psychol, 63, 227–57. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev-psych-120710-100356
Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma desen ve uygulama için bir rehber. Nobel Yayıncılık.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Sage Publications, Inc.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Afet ve travmalarda psikolojik destek. Millî Eğitim Bakanlığı. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Afet%20ve%20Travmalarda%20Psikolojik%20Destek.pdf
Nakajima, Ş. (2012). Deprem ve sonrası psikolojisi. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 150-155.
Özdemir, A., & Budak, F. (2017). Göçün çocuk ruh sağlığı üzerine etkileri. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(2), 212-223. DOI: https://doi.org/10.21798/kadem.2018236598
Özel, Ö., & Ersoy, B. (2023). Depremden etkilenen okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum sürecine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, (Özel Sayı), 465-481. DOI: https://doi.org/10.17753/sosekev.1363315
Özoruç, N., & Sığırtmaç, A. D. (2024). Okul öncesi öğretmenlerinin deprem kaygısı ve eğitim öğretim sürecine yansımaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 380-396. DOI: https://doi.org/10.35379/cusosbil.1400448
Pataki, G. E., Stone, J. L., & LeViness, J. (2001). Crisis counseling guide to children and families in disasters. New York State Office of Mental Health.
Patton, M.Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Pegem Akademi.
Piaget, J. (1951). Play, dream and imitation in childhood. Routledge.
Proctor, L.J., Fauchier, A., Oliver, P.H., Ramos, M.C., Rios, M.A., & Margolin, G. (2007). Family context and young children’s responses to earthquake. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(9), 941–949. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2007.01771.x
Schafer A., Snider L., & Sammour R. (2016), A reflective learning report about the implementation and impacts of psychological first Aid (PFA) in Gaza. Disaster Health, 3(1), 1-10. DOI: https://doi.org/10.1080/21665044.2015.1110292
Solgun, C., & Durat, G. (2017). Göç ve ruh sağlığı. Journal of Human Rhythm, 3(3), 137-144.
Sönmez, M. B. (2022). Depremin psikolojik etkileri, psikolojik destek ve korkuyla baş etme. TOTBİD Dergisi, 21(3), 337-343. DOI: https://doi.org/10.5578/totbid.dergisi.2022.46
Şalcıoğlu, E., & Başoğlu, M. (2008). Psychological effects of earthquakes in children: prospects for brief behavioral treatment. World Journal of Pediatrics, 4, 165-172. DOI: https://doi.org/10.1007/s12519-008-0032-8
Triasari, L., Yusuf, A., Sestu Retno, D. A, Triyana, P. D, & Abidin, Z. (2020). Play therapy to reduce traumatic stress in earthquake-affected children in North Lombok, West Nusa Tenggara. International Journal of Nursing and Health Services, 3(1), 133-140.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). https://data.tuik.gov.tr/
World Health Organization. (2004). Guiding principles for feeding infants and young children during emergencies. World Health Organization.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, A., (2024). Okul öncesi dönemdeki çocuklar ile anne-babalarının iletişimlerine depremin etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. KTO Karatay Üniversitesi.
Yin, R. K. (2003). Case study research design and methods (3. Baskı). Sage Publications.
Zara, A. (2011). Krizler ve travmalar. Zara A. (Ed.), Yaşadıkça psikolojik sorunlar ve başa çıkma yolları içinde (ss.91-121). İmge Kitabevi Yayınları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Aybüke Koçbay- Ayperi Dikici Sıgırtmaç
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
