Eğitimde Göçmen Çocuklar: Çeşitli Ülkelerde Uygulanan Eğitim Politikalarının İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2024382736Anahtar Kelimeler:
Göçmen Çocuklar- Göçmenlerin Entegrasyonu- Göçmenlerin Eğitimindeki Sorunlar- Göçmenlere Yönelik Eğitim PolitikalarıÖzet
Yakın zamana kadar aileleriyle birlikte göç eden ve yok sayılan göçmen çocuklar, giderek göç politikalarında daha fazla dikkate alınması gereken bir nüfus olarak görülmeye başlandı. Bu çocuklar, bir taraftan rekabetçi devletler tarafından yetenek havuzlarına eklenen yeni insan sermayeleri olarak görülürken, diğer taraftan da toplumlarına entegre olmamaları durumunda, ekonomilerine ve sosyal istikrarlarına karşı bir tehdit olarak algılandılar. Bu endişeler, son yıllarda Avrupa entegrasyon politikalarının odak noktası haline geldi ve entegrasyonun gerçekleştirileceği kilit mekanizma olarak eğitim kabul edilmeye başlandı. Ne var ki, göçmenlerin eğitimi, halen çoğu ülkenin entegrasyon politikalarının en zayıf noktasıdır ve göçmen öğrencilerin çoğu, ev sahibi ülkelerden yeterince destek alamamaktadır. Yasal statüleri, uyrukları veya vatandaşlıkları ne olursa olsun, her çocuğun okula gitme ve öğrenme hakkı olsa da çok sayıda göçmen ve yerinden edilmiş çocuk okula gidememektedir. Bu çalışmada, öncelikle göçmen çocuklara yönelik eğitimin gerekliliği ve önemi anlatıldıktan sonra göçmen çocukların eğitiminde karşılaşılan sorunlar ve küresel düzeyde uygulanan politikaların sonuçları tartışılmıştır. Ayrıca, mevcut sorunların çözümüne ve iyileştirmeye yönelik geliştirilen bütünsel modele de yer verilmiştir.
İndirmeler
Referanslar
Akgün, A. (2023). Türkiye’deki göçmen çocukların eğitim sorunları konusunda tarihsel bir çerçeve. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 27(2), 395-406.
Aksoy, E. (2020). Türkiye’deki Suriyeli göçmen çocukların okullaşma durumları. Akademik Hassasiyetler, 7(14), 37-51.
Arıcı, Ö., & Altıntaş, Ö. (2014). An investigation of the PISA 2009 reading literacy in terms of socio-economical backgrounds and receiving pre-school education “Turkey example”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(1), 423-448.
Asis, M. M., & Feranil, A. (2020). Not for adults only: Toward a child lens in migration policies in Asia. Journal on Migration and Human Security, 8(1), 68-82. https://doi.org/10.1177/2331502420907375 DOI: https://doi.org/10.1177/2331502420907375
Aydeniz, S., & Sarıkaya, B. (2021). Göçmen çocukların eğitiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 385-404. https://doi.org/10.37669/milliegitim.959700 DOI: https://doi.org/10.37669/milliegitim.959700
Aydın, H., & Kaya, Y. (2017). The educational needs of and barriers faced by Syrian refugee students in Turkey: A qualitative case study. Intercultural Education, 28(5), 456-473. https://doi.org/10.1080/14675986.2017.1336373. DOI: https://doi.org/10.1080/14675986.2017.1336373
Bartlett, L. (2015). Access and quality of education for international migrant children. Paper commissioned for the EFA Global Monitoring Report 2015, Education for All 2000-2015: achievements and challenges. https://www.shram.org/uploadFiles/20180118114137.pdf
Baysu, G., & Phalet, K. (2014). Avrupalı ikinci nesil Türk göçmenlerin okul başarısı. Türk Psikoloji Yazıları, 17(34), 36-49.
Birleşmiş Milletler (1948). İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/9a3bfe74-cdc4-4ae4-b876-8cb1d7eeae05.pdf
Birleşmiş Milletler. (1966). Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi. BM. https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2312020093321bm_05.pdf
Birleşmiş Milletler. (1989). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. BM. https://www.unicef.org/turkiye/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme
Birleşmiş Milletler (1976). Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme. https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/03/EkonomikSosyalKulturelHaklarSozlesmesi.pdf
Birleşmiş Milletler (1979). Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi https://www.aile.gov.tr/media/35256/kadinlara-karsi-her-turlu-ayrimciligin-onlenmesi-sozlesmesi-ve-ihtiyari-protokolu.pdf
Birleşmiş Milletler (2018). Küresel Göç Mutabakatı. https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n18/451/99/pdf/ n1845199.pdf?token=aNx7dXjABEbO53oeP0&fe=true
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (2015). The investment case for education and equity. https://www.unicef.org/reports/investment-case-education-and-equity
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (2017). Harrowing Journeys – Children and Youth on the Move Across the Mediterranean, https://data.unicef.org/resources/harrowing-journeys/
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (2020). Lost at home- The risks and challenges for internally displaced children and the urgent actions needed to protect them. https://data.unicef.org/resources/lost-at-home-risks-faced-by-internally-displaced-children/
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (b. t. ) Education solutions for migrant and displaced children and their host communities. https://www.unicef.org/documents/education-solutions-migrant-and-displaced-children-and-their-host-communities
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (1960). Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşme. https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/convention-against-discrimination-education
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (2019). Education. https://www.unhcr.org/education.html
Bonizzoni, P., Romito M., & Cavallo, C. (2016) Teachers’ guidance, family participation and track choice: The educational disadvantage of immigrant students in Italy. British Journal of Sociology of Education, 37(5), 702-720. https://doi.org/10.1080/01425692.2014.982860 DOI: https://doi.org/10.1080/01425692.2014.982860
Börü, N., & Boyacı, A. (2016). Göçmen öğrencilerin eğitim-öğretim ortamlarında karşılaştıkları sorunlar: Eskişehir ili örneği. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11/14, 123-158. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9818 DOI: https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9818
Cansız, N., Üstün, U., Cansız, M., & Özdemir, E. (2020). How critical is preschool attendance for students to build a higher science self-efficacy? A comparative study of Finland, Singapore, and Turkey Using PISA 2015 Data. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 10(56), 81-103.
Cerna, L. (2019). Refugee education: integration models and practices in OECD countries. https://inee.org/sites/default/files/resources/EDU-WKP%282019%2911.pdf
Crul M., & Schneider J. (2009). The second generation in Europe: Education and the transition to the labor market. The Migration Policy Institute. https://www.migrationpolicy.org/pubs/Crul2010.pdf
Cummings, K. P., & Hardin, B. J. (2017). Navigating disability and related services: Stories of immigrant families. Early Child Development and Care, 187(1), 115-127. https://doi.org/10.1080/03004430.2016.1152962 DOI: https://doi.org/10.1080/03004430.2016.1152962
Danış, D., & Dikmen, H. (2022). Türkiye’de göçmen ve mülteci entegrasyonu: Politikalar, uygulamalar ve zorluklar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(Özel Sayı), 24-45. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1106715 DOI: https://doi.org/10.46928/iticusbe.1106715
Demintseva, E. (2020) ‘Migrant schools’ and the ‘children of migrants’: Constructing boundaries around and inside school space. Race Ethnicity and Education, 23(4), 598-612. https://doi.org/10.1080/13613324.2018.1538126 DOI: https://doi.org/10.1080/13613324.2018.1538126
Devine, D. (2013). Value’ing children differently? Migrant children in education. Children & Society, 27(4), 282–294. https://doi.org/10.1111/chso.12034 DOI: https://doi.org/10.1111/chso.12034
Doğan, A., & Avcıoğlu, A. (2022). Kapsayıcı eğitimin yadsınamaz gerçeği: Göçmen çocukların eğitim sorunlarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 987-1015. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1083492 DOI: https://doi.org/10.33711/yyuefd.1083492
Dumancı, V. & Gür, C. (2022). Türkiye’de göç, entegrasyon ve eğitim hakkına erişim üzerine bir değerlendirme. Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(1), 29-44.
Dünya Bankası. (2018). Learning to realize education’s promise. World Development Report. https://www.worldbank.org/en/publication/wdr2018
Education Policy and Data Center. (2016). Education inequality and violent conflict, evidence and policy considerations. EPDC. https://www.epdc.org/ sites/default/files/documents/EPDC-PolicyBrief-EduInequalityViolentConflict-v4.pdf
Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü. (2015). Helping immigrant students to succeed at school – and beyond. https://www.oecd.org/education/Helping-immigrant-students-to-succeed-at-school-and-beyond.pdf
Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü. (2010). Reviews of migrant education closing the gap for immigrant students: Policies, practice, and performance. https://doi.org/10.1787/9789264075788-en DOI: https://doi.org/10.1787/9789264075788-en
Erat, V. (2018). Çok kültürlülük ve ayrımcılık arasında: Avrupa ülkelerinin entegrasyon politikalarında eğitim alanı, Mukaddime, 9(3), 79-94. DOI: https://doi.org/10.19059/mukaddime.466453
Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213-234. DOI: https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.43815-476805
Erol, M., Özdemir, F., & Erol, A. (2021). Sınıf öğretmenlerine göre göçmen çocukların kayıp nesil olmaları altında yatan nedenler. Journal of National Education, 50(1), 475-496. https://doi.org/10.37669 milliegitim. 930329 DOI: https://doi.org/10.37669/milliegitim.930329
Fidan, M. S., & Taş, A. (2023). Türkiye’de geçici koruma statüsünde yaşayan Suriyeli sığınmacıların eğitim sorunları. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 137-156.
Graham, H. R., Minhas, R. S., & Paxton G. (2016). Learning problems in children of refugee background: A systematic review. Pediatrics, 137(6), e20153994. https://doi.org/10.1542/peds.2015-3994 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2015-3994
Güleç, C. (2015). Avrupa Birliği’nin göç politikaları ve Türkiye’ye yansımaları. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 81-100.
Gün, M., & Yüksel, S. (2021). Dünyada göçmen eğitimi politikaları bağlamında Türkiye’nin göçmen eğitimi sürecinin değerlendirilmesi ve çözüm önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 1031-1053. https://doi.org/10.37669 millieğitim.960056 DOI: https://doi.org/10.37669/milliegitim.960056
Janta, B., & Harte, E. (2016). Education of migrant children: Education policy responses for the inclusion of migrant children in Europe. European Union. https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR1655.html DOI: https://doi.org/10.7249/RR1655
Karaman, H. B., & Bulut, S. (2018). Göçmen çocuk ve ergenlerin eğitim engelleri, psikolojik sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40/2), 393-412. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.446297 DOI: https://doi.org/10.21560/spcd.vi.446297
Kaytaz, M. (2005). Türkiye'de okulöncesi eğitiminin fayda-maliyet analizi. Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV). https://www.acev.org/wp-content/uploads/2017/11/turkiyede_okuloncesi_egitiminin_-fayda_maliyet_analizi.pdf
Koşar, S., & Aslan, F. (2020). İlkokul ve ortaokula devam eden göçmen çocukların eğitim sorunlarına yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(4), 1799-1831. DOI: https://doi.org/10.7884/teke.5162
Mickelson, R. A., & Nkomo, M. (2012). Integrated schooling, life course outcomes, and social cohesion in multiethnic democratic societies. Review of Research in Education, 36(1), 197-238. https://doi.org/10.3102/0091732X11422667 DOI: https://doi.org/10.3102/0091732X11422667
Millî Eğitim Bakanlığı. (2014). 23/09/2014 tarih ve 4145933 Sayılı Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetleri Genelgesi. MEB. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf
Millî Eğitim Bakanlığı. (2022). T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durumlarda Eğitim Daire Başkanlığı 2021-2022 eğitim-öğretim yılı verileri. MEB. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/26165737_goc2022sunu.pdf
Nortvedt, G. A., Wiese, E., Brown, M., Burns, D., McNamara, G., O’Hara, J., Altrichter, H., Fellner M., Herzog-Punzenberger, B., Nayir, F., & Taneri, P. O. (2020). Aiding culturally responsive assessment in schools in a globalising world. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 32(1), 5-27. https://doi.org/10.1007/s11092-020-09316-w DOI: https://doi.org/10.1007/s11092-020-09316-w
Nusche, D. (2009). What works in migrant education?: A review of evidence and policy options. OECD Education Working Papers, No. 22. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/227131784531 DOI: https://doi.org/10.1787/227131784531
Özenç, E. G., & Saat, F. (2019). Sınıf öğretmenlerinin Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaştığı sorunlar. International Journal of Active Learning, 4(2), 60-74.
Resh, N. (1998). Track placement: How the “Sorting Machine” works in Israel. American Journal of Education, 106, 416–438. https://doi.org/10.1086/444190 DOI: https://doi.org/10.1086/444190
Sarıdaş, G., & Çobanoğlu, F. (2023). Classroom management practices of teachers in the scope of culturally responsive teaching. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 1-28. DOI: https://doi.org/10.46328/bestdergi.79
Sarıer, Y. (2020). Türkiye’de mülteci öğrencilerin eğitimi üzerine bir meta-sentez çalışması: Sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 80-111.
Sarıkaya, H. S. (2013). Belçika Flaman bölgesi eğitim sisteminde Türk kökenli çocukların yaşadığı temel eğitim sorunlarının incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 246-260. DOI: https://doi.org/10.16992/ASOS.426
Schleicher, A. (2019). Insights and interpretations 2018. OECD. https://www.oecd.org/pisa/PISA%202018%20Insights%20and%20Interpretations%20FINAL%20PDF.pdf
Solano, G. & Huddleston, T. (2020). Migrant Integration Policy Index (MIPEX). https://www.mipex.eu/
Şahan, G. (2022). Göçmen çocukların eğitimi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 11(3), 130-134.
Şahin, H. (2020). Göç olgusu, mülteci çocukların eğitimi ve Suriyeli mülteci çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu süreci. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 377-394. DOI: https://doi.org/10.7884/teke.4745
Şimşir, Z., & Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. Elementary Education Online, 17(3), 1116-1134. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.419647 DOI: https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.419647
Taşkın, P., & Erdemli, O. (2018). Education for Syrian refugees: Problems faced by teachers in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 18(75), 155-178. https://doi.org/10.14689/ejer.2018.75.9
Tekgöz, N. (2020). Türkiye’de göçmen eğitimi bilgi notu. International Migration and Refugee Association. https://www.im-ra.org/gocmen-egitimi.pdf
Topaloğlu, H., & Özdemir, M. (2023). Teachers’ experiences on refugee education and their views on refugees’ social ınclusion: Case of Turkey. Alberta Journal of Educational Research, 69(4), 439–458. https://doi.org/10.55016/ojs/ajer.v69i4.72810 DOI: https://doi.org/10.55016/ojs/ajer.v69i4.72810
Uluslararası Göç Örgütü. (2020). Dünya göç raporu 2020. https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2020.pdf
Watkins, K., & Zyck, S. A. (2014). Living on hope, hoping for education. The failed response to the Syrian refugee crisis. Overseas Development Institute. https://odi.cdn.ngo/media/documents/9169.pdf
Yurdakul, A., & Tok, T. N. (2018). Öğretmen gözüyle göçmen/mülteci öğrenci. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 46-58.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Yaşadıkça Eğitim
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
