Yaratıcı Problem Çözmede Üstbiliş Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2025392891Anahtar Kelimeler:
Yaratıcı Problem Çözme- Üstbiliş- Ölçek UyarlamaÖzet
Bu araştırma, Yaratıcı Problem Çözmede Üstbiliş Ölçeği’nin (YPÇÜBÖ) Türkçeye uyarlanması sürecini incelemektedir. Araştırmanın amacı, YPÇÜBÖ’nün Türkçeye uyarlayarak geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırma süreci, ölçeğin dilsel eşdeğerliği, ön uygulaması, pilot uygulaması ve ana uygulamaları aşamalarını içermektedir. Toplamda 404 öğretmen adayı öğrenci ölçeğin uyarlanma aşamalarında yer almıştır. Veri toplama sürecinden sonra doğrulayıcı faktör analizi ve iç tutarlılık testleri yapılarak veri analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular, yaratıcı problem çözmede üstbilişsel becerilerin ölçülmesi amacıyla bu ölçeğin etkili bir araç olarak kullanılabileceğini ortaya koymaktadır. Çalışmanın bu alanda yapılacak araştırmalar için temel bir kaynak teşkil edeceği düşünülmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Arafat, S. Y., Chowdhury, H. R., Qusar, M. M. A. S., & Hafez, M. A. (2016). Cross cultural adaptation and psychometric validation of research instruments: a methodological review. Journal of Behavioral Health, 5(3), 129-136. DOI: https://doi.org/10.5455/jbh.20160615121755
Bartlett, M. S. (1951). The effect of standardization on a χ2 approximation in factor analysis. Biometrika, 38(3/4), 337–344. DOI: https://doi.org/10.1093/biomet/38.3-4.337
Beaton, D. E., Bombardier, C., Guillemin, F., & Ferraz, M. B. (2000). Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine, 25(24), 3186-3191. DOI: https://doi.org/10.1097/00007632-200012150-00014
Birgili, B. (2015). Creative and critical thinking skills in problem-based learning environments. Journal of Gifted Education and Creativity, 2(2), 71–80. DOI: https://doi.org/10.18200/JGEDC.2015214253
Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. Pearson.
Borsa, J. C., Damásio, B. F., & Bandeira, D. R. (2012). Cross-cultural adaptation and validation of psychological instruments: Some considerations. Paidéia (Ribeirão Preto), 22, 423-432. DOI: https://doi.org/10.1590/S0103-863X2012000300014
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (29. Baskı). Pegem Akademi Yayınları.
Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th ed.). SAGE Publications.
Cropley, A. (2001). Creativity in education: Learning. Kogan Page.
Erkut, S. (2010). Developing multiple language versions of instruments for intercultural research. Child Development Perspectives, 4(1), 19-24. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2009.00111.x
Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics (4th ed.). London: SAGE Publications.
Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive–developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906–911. DOI: https://doi.org/10.1037//0003-066X.34.10.906
Foundation for Critical Thinking. (2021). Research from the center for critical thinking. https://www.criticalthinking.org/pages/researchfrom-the-center-for-critical-thinking/595
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis (7th ed.). Pearson.
Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31–36. DOI: https://doi.org/10.1007/BF02291575
Leech, N.L., Barret, K.C., & Morgan, G.A. (2015). IBMSPSS for intermediate statistics: use and interpretation (Fifth Ed.). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Mardia, K. V. (1970). Measures of multivariate skewness and kurtosis with applications. Biometrika, 57(3), 519–530. DOI: https://doi.org/10.1093/biomet/57.3.519
McMillan, J. H. (2011). Classroom assessment: Principles and practice for effective standards-based instruction (5th ed.). Pearson.
Nadolski, R. J., Kirschner, P. A., & van Merriënboer, J. J. (2006). Process support in learning tasks for acquiring complex cognitive skills in the domain of law. Learning and Instruction, 16(3), 266-278. DOI: https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2006.03.004
Nelson, T. O., & Narens, L. (1994). Why investigate metacognition? In J. Metcalfe & A. P. Shimamura (Eds.), Metacognition: Knowing about knowing (pp. 1–25). MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/4561.003.0003
Nosich, G. M. (2012). Eleştirel düşünme rehberi (Birsel Aybek, Çev.). Anı Yayıncılık
Şimşek, O. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Allyn & Bacon/Pearson Education.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
Torrance, E. P. (2008). Torrance tests of creative thinking: Norms-technical manual, figural (streamlined) forms A & B. Scholastic Testing Services.
Ülger, K. (2012). Öğrencilerin problem çözme becerileri ile yaratıcı düşünce becerileri arasındaki ilişki. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 50-62.
Urban, K., & Urban, M. (2023). How can we measure metacognition in creative problem-solving? Standardization of the MCPS scale. Thinking Skills and Creativity, 49, 101345. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tsc.2023.101345
Watson, G. (1980). Watson-Glaser critical thinking appraisal (Vol. 3). Psychological Corporation.
Wechsler, S. M., Saiz, C., Rivas, S. F., Vendramini, C. M. M., Almeida, L. S., Mundim, M. C., et al. (2018). Creative and critical thinking: Independent or overlapping components? Thinking Skills and Creativity, 27, 114–122. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tsc.2017.12.003
Wood, R. (2002). Critical thinking. http://www.robinwood.com/Democracy /GeneralEssays/CriticalThinking.pdf
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Muhammed Akif Kurtuluş
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
