Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğunu İçeren İnterdisipliner Eğitim Programının Öğretmenler ve Akademisyenler Üzerine Etkisi
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2024383767Anahtar Kelimeler:
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu- Dürtüsellik- Akran- Öğrenme Güçlüğü- Akademik BeceriÖzet
Bu çalışma, Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)’nu içeren interdisipliner eğitim programının (IEP) öğretmenler ve akademisyenler üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, karma yöntemlerden müdahale deseni kullanılmıştır. Müdahale deseninde; nicel kısımda tek gruplu ön/son test deneysel bir yöntem ve nitel kısımda ise tematik analiz yapılmıştır. Çalışmaya, Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nde görev yapan 19 öğretmen ve farklı üniversitelerden 12 akademisyen toplam 31kişi gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcılar için, DEHB hakkında 20 seanslık bir IEP hazırlanmıştır. IEP, farklı disiplinlerde görev yapan, 14 öğretim elemanı tarafından çevrimiçi (TEAMS) sunulmuştur. Katılımcılara DEHB hakkında çoktan seçmeli 20 sorudan oluşan bir bilgi değerlendirme anketi eğitim öncesi/sonrası yapılmıştır. İstatistiksel değerlendirmelerde; nicel kısımda Wilcoxon testi ve nitel kısımda ise tematik analiz kullanılmıştır. Hem akademisyenlerin(p=0.03), hem de öğretmenlerin(p=0.001) eğitim sonrası DEHB hakkındaki bilgi birikimleri anlamlı bir şekilde geliştiği tespit edilmiştir. Ayrıca, katılımcıların DEHB olan öğrencilerine bakış açılarının geliştiği ifade edilmiştir. Adana İli’nde kesitsel olarak yapılan bu IEP’nin, tüm Türkiye genelinde öğretmenlere/akademisyenlere verilmesinin uygun olabileceği önerilmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Anand, V. (2024). The good, bad, & ugly of attention deficit hyperactivity disorder medications. Journal of Student Research, 13(1), 1-5. DOI: https://doi.org/10.47611/jsr.v13i1.2405
Anar, K., Anar, N., Tanrıkulu, R., & Çelik, Y. B. (2024). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetiminde istenmeyen davranışlar karşısında izledikleri stratejilerin belirlenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 4(5), 1089-1108.
Avcı, N., Kunt, M., Somer Ölmez, B., Pekince, P., & Kaynak, S. (2018, Ekim 24). Güvenli bebekler güvenli yarınlar projesi: eğitim programı, Durualp, E (ed.), Oturum XXXVI, Uluslararası IV. Çocuk Gelişimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. www.diamed98.com
Başarıcı, R., & Seferoğlu, S. S. (2021). Towards conceptualization of the use of educational data in instructional processes: data supported instruction. Journal of Computer and Education Research Year, 9(18), 724-753. DOI: https://doi.org/10.18009/jcer.886872
Bergey, M. (2024). “Pills don’t teach skills”: ADHD coaching, identity work, and the push toward the liminal medicalization of ADHD. Journal of Health and Social Behavior, 65(2), 256-272. DOI: https://doi.org/10.1177/00221465231220385
Bustamante, E. E., Balbim, G. M., Ramer, J. D., Santiago-Rodríguez, M. E., DuBois, D. L., Brunskill, A., & Mehta, T. G. (2022). Diverse multi-week physical activity programs reduce ADHD symptoms: a systematic review and meta-analysis. Psychology of Sport and Exercise, 63, 102268. DOI: https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2022.102268
Camp, M. D. (2011). The power of teacher-student relationships in determining student success [Unpublished doctoral thesis]. University of Missouri.
Coşkun, M., & Kaya, İ. (2015). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve diğer komorbid durumlar. Turkiye Klinikleri Child Psychiatry-Special Topics, 1(1), 68-76.
Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (Çev. Ed. M. Sözbilir). Pegem Akademi.
Creswell, J. W., & Zhang, W. (2009). The application of mixed methods designs to trauma research. Journal of Traumatic Stress: Official publication of the international society for traumatic stress studies, 22(6), 612-621. DOI: https://doi.org/10.1002/jts.20479
Creswell, J. W., Klassen, A. C., Plano Clark, V. L., & Smith, K. C. (2011). Best practices for mixed methods research in the health sciences (pp. 541–545). National Institutes of Health. https://www.csun.edu/sites/default/files/best_prac_mixed_methods.pdf. DOI: https://doi.org/10.1037/e566732013-001
Endedijk, H. M., Breeman, L. D., van Lissa, C. J., Hendrickx, M. M., den Boer, L., & Mainhard, T. (2022). The teacher’s invisible hand: a meta-analysis of the relevance of teacher–student relationship quality for peer relationships and the contribution of student behavior. Review of Educational Research, 92(3), 370-412. DOI: https://doi.org/10.3102/00346543211051428
Eryılmaz, E., & Üstündağ-Budak, A. M. (2019). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu erken tanımada cinsiyet önyargısı. Türk Psikoloji Yazıları, 22(43), 90-101. DOI: https://doi.org/10.31828/tpy1301996120180710m000007
Ewe, L. P. (2019). ADHD symptoms and the teacher–student relationship: a systematic literature review. Emotional and Behavioural Difficulties, 24(2), 136-155. DOI: https://doi.org/10.1080/13632752.2019.1597562
Fabiano, G. A., Naylor, J., Pelham Jr, W. E., Gnagy, E. M., Burrows-MacLean, L., Coles, E., Chacko, A., Wymbs, B.T., Walker, K.S., Wymbs, F., Garefino, A., Mazzant, J. R., Sastry, A. L., Tresco, K. E., Waschbusch, D. A., Massetti, G. M. & Waxmonsky, J. (2022). Special education for children with ADHD: Services received and a comparison to children with ADHD in general education. School Mental Health, 14, 818-830. DOI: https://doi.org/10.1007/s12310-022-09514-5
Gül, H., & Öncü, B. (2018). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun etyolojisinde çevresel etkenler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(2), 148-185. DOI: https://doi.org/10.18863/pgy.358094
Gwernan-Jones, R., Moore, D. A., Cooper, P., Russel, A.E., Richardson, M., Rogers, M., Thompson-Coon, J., Stein, K., Ford, T.J. & Garside, R. (2016). A systematic review and synthesis of qualitative research: the influence of school context on symptoms of attention deficit hyperactivity disorder. Emotional and Behavioral Difficulties, 21(1), 83–100. DOI: https://doi.org/10.1080/13632752.2015.1120055
İnce, G. (Ed.). (2022). Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna yönelik interdisipliner eğitim modelleri. Efe Akademi Yayınları.
İnce, G., Yıldırım, N., Atılgan, E. D., & Türkmen, A. (2023). Entelektüel yetersizliği olan bireylerin katıldığı (2+1) spor teknik hareket uygulamalarına yönelik görüşlerin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 13(2), 1178-1194. DOI: https://doi.org/10.24315/tred.1126662
Kapalka, G. M. (2008). Managing students with ADHD in out‐of‐class settings. Emotional and Behavioural Difficulties, 13(1), 21-30. DOI: https://doi.org/10.1080/13632750701814641
Karadağ, F. (2023). Ruhsal ve davranışsal sorunları olan çocuklarda okul ziyaretleri ve okul sosyal hizmeti uygulamaları. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (21), 72-88. DOI: https://doi.org/10.46218/tshd.1228909
Korkmaz, T., Gönül, E., & Odabaşı, H. E. (2024). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışları önleme stratejileri. Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi, 2(1), 112-128. DOI: https://doi.org/10.62416/ijwb-20
Ljusberg, A. L. (2011). The structured classroom. International Journal of Inclusive Education, 15(2), 195-210. DOI: https://doi.org/10.1080/13603110902763433
Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2021). Güncel eğitim politikaları ve 20. Millî Eğitim Şûrası tavsiye kararları. https://cdn.eba.gov.tr/icerik//2022/09/SURA_Rapor_3_15.pdf
Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2024). 2001-2023 yıllarında planlanan hizmet içi eğitim faaliyetleri bilgileri. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. https://oygm.meb.gov.tr/www/hizmetici-egitim-planlari/icerik/28
Murray, C., & Greenberg, M. T. (2006). Examining the importance of social relationships and social contexts in the lives of children with high-incidence disabilities. The Journal Of Special Education, 39(4), 220-233. DOI: https://doi.org/10.1177/00224669060390040301
Nurmi, J. E. (2012). Students’ characteristics and teacher–child relationships in instruction: A meta-analysis. Educational Research Revize, 7(3),177–197. DOI: https://doi.org/10.1016/j.edurev.2012.03.001
Pfiffner, L. J., & Haack, L. M. (2014). Behavior management for school-aged children with ADHD. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 23(4), 731-746. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chc.2014.05.014
Riboldi, I., Crocamo, C., Callovini, T., Capogrosso, C. A., Piacenti, S., Calabrese, A., ... & Carrà, G. (2022). Testing the ımpact of depressive and anxiety features on the association between attention-deficit/hyperactivity disorder symptoms and academic performance among university students: A mediation analysis. Brain Sciences, 12(9), 1155. DOI: https://doi.org/10.3390/brainsci12091155
Sedgwick-Müller, J. A., Müller-Sedgwick, U., Adamou, M., Catani, M., Champ, R., Gudjónsson, G., ... & Asherson, P. (2022). University students with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD): A consensus statement from the UK Adult ADHD Network (UKAAN). BMC Psychiatry, 22(1), 1-27. DOI: https://doi.org/10.1186/s12888-022-03898-z
Selçuk, M. (2023). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite olan çocuklarda sosyal dayanıklılık: ebeveyn ve öğretmen faktörleri. Internatıonal Journal Of Su-Ay Development Association (IJOSDA), 2(1), 17-24.
Zan, B. U., Altay, A., Çolaklar, H., & Taşkın, N. (2020). Akademisyenlerin açık erişim ve kurumsal akademik arşiv konusunda bilgi ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesi: Bartın Üniversitesi uygulama örneği. Türk Kütüphaneciliği, 34(3), 509-535. DOI: https://doi.org/10.24146/tk.779734
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Yaşadıkça Eğitim
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
