Öğretmenlerin Denetime Yönelik Tutumları ile Mesleki Gelişimleri Arasındaki İlişki: Kanonik Korelasyon Analizi
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2024383751Anahtar Kelimeler:
Denetim- Mesleki Gelişim- Kanonik KorelasyonÖzet
Bu araştırmada öğretmenlerin denetime yönelik tutumları ile mesleki gelişimleri arasında ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini Eğe Bölgesi’nde ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapmakta olan 289 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Gümüş ve diğerleri (2018) tarafından geliştirilen “Öğretmen Mesleki Öğrenme Ölçeği” ve Uğurlu ve Usta (2016) tarafından geliştirilen “Eğitimde Denetim Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve kanonik korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin denetime yönelik tutumlarının genel (toplamda) olarak ve alt boyutlarda orta düzeyde olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yönelik algıları genel olarak (toplamda) yüksek, alt boyutlarda ise işbirliği, yansıtma ve bilgi tabanına ulaşma alt boyutlarında yüksek, uygulama alt boyutunda ise çok yüksek düzeyde bulunmuştur. Öğretmenlerin denetime yönelik tutumları ile mesleki gelişim algıları arasında düşük düzeyde anlamlı bir ilişki (.22) bulunmuştur. İki veri setinin yaklaşık %5’lik bir varyansı paylaştıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin denetime yönelik tutumları ile mesleki gelişimleri arasındaki ilişkinin düşük çıkmasından hareketle, bu ilişkide başka aracı değişkenlerin rol oynadığı söylenebilir.
İndirmeler
Referanslar
Akiba, M., & Liang, G. (2016). Effects of teacher professional learning activities on student achievement growth. The Journal of Educational Research, 109(1), 99-110. DOI: https://doi.org/10.1080/00220671.2014.924470
Alagöz Hamzaj, Y. (2022). Öğretmenlere yönelik mesleki öğrenme modeli geliştirilmesi ve modelin eğitimde oyunlaştırma konusunda uygulanması [Yayınlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Altınok, V., Tezel, M., & Güngör, S. S. (2020). Okullarda denetimin gerekliliği üzerine öğretmen görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 225-253. DOI: https://doi.org/10.17152/gefad.649743
Altınova, H. A., & Gündüz, Y. (2021). Okul müdürlerinin ders denetimi faaliyetlerinin öğretmenlerin mesleki gelişimine etkisi. Uluslararası Pegem Eğitim Kongresi (IPCEDU) Tam Metin Bildiri Kitabı. Pegem Akademi, 283-294. https://ipcedu.org/dosyalar/files/2021TamMetin/IPCEDU2021%20%2014_12_comp.pdf
Avalos, B. (2011). Teacher professional development in teaching and teacher education over ten years. Teaching and Teacher Education, 27(1), 10-20. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.08.007
Aydın, İ. (2005). Öğretimde denetim: Durum saptama, değerlendirme ve geliştirme. Pegem A Yayıncılık. DOI: https://doi.org/10.14527/9786052417058
Aydın, M. (1993). Çağdaş eğitim denetimi. Pegem Yayınları.
Bayyurt. N. (2004). İşletme performansı değerlendirmesinde kanonik korelasyon analizi [Yayınlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi
Bernerth, J. B., Walker, H. J., & Harris, S. G. (2011). Change fatigue: Development and initial validation of a new measure. Work & Stress, 25(4), 321-337. DOI: https://doi.org/10.1080/02678373.2011.634280
Blömeke, S., Olsen, R. V., & Suhl, U. (2016). Relation of student achievement to the quality of their teachers and instructional quality. Teacher Quality, Instructional Quality and Student Outcomes, 2, 21-50. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-41252-8_2
Bursalıoğlu, Z. (1994). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Pegem Akademi Yayıncılık.
Bülbül, T., Özdem, G., Tunç, B., & İnandı, Y. (2013). Okul temelli değerlendirme algısı: Öğretmen görüşlerine dayalı betimsel bir analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2105-2124. DOI: https://doi.org/10.12738/estp.2013.4.1823
Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi Yayıncılık.
Can, E. (2019). Öğretmenlerin meslekî gelişimleri: Engeller ve öneriler. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(4), 1618-1650.
Clark, R. (2007). Convenience sample. The Blackwell Encyclopedia of Sociology, 1-2. DOI: https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeosc131.pub2
Darling-Hammond, L., Hyler, M. E., & Gardner, M. (2017). Effective teacher professional development. Learning Policy Institute. DOI: https://doi.org/10.54300/122.311
de Vries, M. S., & de Vries, M. S. (2023). Repetitive reorganizations, uncertainty and change fatigue. Public Money & Management, 43(2), 126-135. DOI: https://doi.org/10.1080/09540962.2021.1905258
Desimone, L. M. (2009). Improving impact studies of teachers’ professional development: Toward better conceptualizations and measures. Educational Researcher, 38(3), 181-199. DOI: https://doi.org/10.3102/0013189X08331140
Eroğlu, M., & Özbek, R. (2020). Etkili öğretmenlerin mesleki gelişimi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 73-92. DOI: https://doi.org/10.14582/DUZGEF.2020.143
Fan, X., & Konold, T. R. (2010). Canonical correlation analysis. In G.R. Hancock and R. O. Mueller (Eds.), The reviewer’s guide to quantitative methods in the social sciences (pp. 29-40). Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315755649-3
Fischer, C., Fishman, B., Dede, C., Eisenkraft, A., Frumin, K., Foster, B., et al. (2018). Investigating relationships between school context, teacher professional development, teaching practices, and student achievement in response to a nationwide science reform. Teaching and Teacher Education, 72, 107-121. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tate.2018.02.011
Fujiono, F., Hanayanti, C., Suwarna, A., Rais, R., & Ridani, A. (2023). Developing teacher professionalism through academic supervision activities of school principle. Journal on Education, 5(4), 14881- 14885. DOI: https://doi.org/10.31004/joe.v5i4.2562
Glickman, C., Gordon, S., & Gordon, R. (2014). Denetim ve öğretimsel liderlik gelişimsel bir yaklaşım (9. Baskı) (B. Aksu & E. Ağaoğlu, Çev.). Anı Yayıncılık.
Goe, L., Biggers, K., & Croft, A. (2012). Linking teacher evaluation to professional development: focusing on ımproving teaching and learning. Research & Policy Brief. National Comprehensive Center for Teacher Quality.
Gore, J. M., Miller, A., Fray, L., Harris, J., & Prieto, E. (2021). Improving student achievement through professional development: Results from a randomised controlled trial of Quality Teaching Rounds. Teaching and Teacher Education, 101, 103297. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tate.2021.103297
Görgülü, D., & Küçükali, R. (2023). Türkiye’deki denetim uygulamalarına ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(38), 514-538. DOI: https://doi.org/10.35675/befdergi.1273899
Guskey, T. R. (2002). Professional development and teacher change. Teachers and Teaching, 8(3), 381-391. DOI: https://doi.org/10.1080/135406002100000512
Gümüş, S., Apaydın, Ç., & Bellibaş, M. Ş. (2018). Öğretmen mesleki öğrenme ölçeğinin türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 9(17), 107-124.
Hair, J. F., Anderson, R.E., Tatham, R.L., & Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis. Prentice Hall.
Hardoon, D. R., & Shawe-Taylor, J. (2011). Sparse canonical correlation analysis. Machine Learning, 83, 331-353. DOI: https://doi.org/10.1007/s10994-010-5222-7
Hartanto, C. F. B., Wibowo, A. M., & Miftah, M. (2022). Teacher perceptions, responses, and attitudes towards learning supervision. Formosa Journal of Science and Technology, 1(8), 1233-1244. DOI: https://doi.org/10.55927/fjst.v1i8.2280
Hotelling, H. (1936). Relations between two sets of variates. Biometrika, 283(4), 321-377. DOI: https://doi.org/10.1093/biomet/28.3-4.321
Hunzicker, J. (2011). Effective professional development for teachers: A checklist. Professional Development in Education, 37(2), 177-179. https://doi.org/10.1080/19415257.2010.523955 DOI: https://doi.org/10.1080/19415257.2010.523955
İlhan, M., Çetin, B., Sünkür, M. Ö., & Yılmaz, F. (2013). Ders çalışma becerileri ile akademik risk alma arasındaki ilişkinin kanonik korelasyon ile incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 123-146. DOI: https://doi.org/10.12973/jesr.2013.328a
Jussim, L., & Harber, K. D. (2005). Teacher expectations and self-fulfilling prophecies: Knowns and unknowns, resolved and unresolved controversies. Personality and Social Psychology Review, 9(2), 131-155. DOI: https://doi.org/10.1207/s15327957pspr0902_3
Kaçan, G. (2004). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişime ilişkin isteklilik düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 57-66.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım A.Ş.
Karasu, G., Işık, M., Karabulut, A., & Özşahin, P. (2023). Sınıf öğretmenlerinin mesleki öğrenme düzeylerinin belirlenmesi. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 156-170.
Keskin, S., & Özsoy, A. N. (2004). Kanonik korelasyon analiz ve bir uygulaması. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(1), 67-71. DOI: https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000871
Kızılkanat, A. (2011). İlköğretim okullarında yapılan denetim etkinliklerinin öğretmenlerin mesleki gelişimleri üzerine katkısı [Yayınlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
King, F. (2016). Teacher professional development to support teacher professional learning: Systemic factors from Irish case studies. Teacher Development, 20(4), 574-594. DOI: https://doi.org/10.1080/13664530.2016.1161661
Koçak, S., & Memişoğlu, S. P. (2020). Okul müdürlerinin denetiminin öğretmenlerin mesleki gelişimine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(2), 806-819. DOI: https://doi.org/10.24106/kefdergi.697229
Köybaşı, F., Uğurlu, C. T., Bakır, A. A., & Karakuş, B. (2017). İlkokullarda ders denetimine ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Turkish Studies, 12(4), 327-344. DOI: https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.11176
Kurka, A., & Berhanu, E. (2019). Attitude of teachers towards school-based instructional supervision at secondary schools of Wolaita Zone. Research on Humanities and Social Sciences, 9(15), 35-54.
Marzano, R. J. (2007). The art and science of teaching: A comprehensive framework for effective instruction. ASCD.
Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişliği Yönetmeliği. (2022). Resmî Gazete (31765 ,1Mart 2022).
Millî Eğitim Bakanlığı Personeli Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliği. (2022). Resmî Gazete (31775, 11 Mart 2022).
Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (2016). Resmî Gazete (29655, 16 Mart 2016).
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği. (2023). Resmî Gazete (32160, 11 Nisan 2023).
Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Mesleki gelişim faaliyetleri. https://oygm.meb.gov.tr/www/mesleki-gelisim-tanitim/icerik/7
Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2016). Resmî Gazete (6764, 9 Aralık 2016).
O’Reilly, V., McMahon, M., & Parker, P. (2020). Career development: Profession or not? Australian Journal of Career Development, 29(2), 79–86. DOI: https://doi.org/10.1177/1038416219898548
Öğretmenlik Meslek Kanunu. (2022). Resmî Gazete (31750, 14 Şubat 2022).
Özdemir, S. M. (2016). Öğretmen niteliğinin bir göstergesi olarak sürekli mesleki gelişim. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 233-244.
Özer, A., & Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme nedenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(21), 45-72.
Sevim, H. İ., & Kaya, A. (2023). Okullarda denetim sürecine ilişkin öğretmen tutumları. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 1285-1304. DOI: https://doi.org/10.37669/milliegitim.1127743
Sherry, A., & Henson, R. K. (2005). Conducting and interpreting canonical correlation analysis in personality research: A user-friendly primer. Journal of Personality Assessment, 84(1), 37-48. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa8401_09 DOI: https://doi.org/10.1207/s15327752jpa8401_09
Simkus, J. (2023). Convenience sampling: Definition, method and examples. Simply Psychology. https://www.simplypsychology.org/convenience-sampling.html
Smylie, M. A. (2014). Teacher evaluation and the problem of professional development. Mid-Western Educational Researcher, 26(2), 97-111.
Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences (5th Edition). Routledge.
Sullivan, S., & Glanz, J. (2015). Okullarda eğitim ve öğretimi geliştiren denetim, strateji ve teknikler (Çev. A. Ünal). Anı Yayıncılık.
Şanda, P. (2021). Öğretmenlerin denetime ilişkin tutumları ile mesleki öğrenmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Akademi Dergisi, 1(1), 64-83.
Tabachnick, B. G., and Fidell, L., S. (2013). Using multivariate statistics (6th Edition). Pearson.
Taymaz, H. (2002). Eğitim sisteminde teftiş kavramlar, ilkeler, yöntemler. PegemA Yayıncılık.
Taymaz, H. (2005). Eğitim sisteminde teftiş kavramlar, ilkeleri yöntemler. Pegem Akademi Yayınevi.
TEDMEM. (2023a). 2022 Eğitim değerlendirme raporu (TEDMEM Değerlendirme Dizisi:9). Türk Eğitim Derneği Yayınları.
TEDMEM. (2023b). Yeni bir eğitim anlayışı şart (TEDMEM Değerlendirme Dizisi:9). Türk Eğitim Derneği Yayınları.
Tesfaw, T. A., & Hofman, R. H. (2014). Relationship between instructional supervision and professional development. International Education Journal: Comparative Perspectives, 13(1), 82-99.
Timperley, H. (2011). Realizing the power of professional learning. Mc Graw Hill. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446288931.n9
Topçu, İ., Uğurlu, C.T., & Köybaşı Şemin, F. (2021). Öğretmenlerin kendi mesleki gelişim ihtiyaçlarına ilişkin bir olgubilim çalışması, E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi(e-upad), 1(3), 1-16.
Türk Dil Kurumu. (2021). Türkçe sözlük. https://www.sozluk.gov.tr/
Tyagi, R. S. (2010). School‐based instructional supervision and the effective professional development of teachers. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 40(1), 111-125. DOI: https://doi.org/10.1080/03057920902909485
Uçar, H. (2022). Öğretmenlerin mesleki öğrenmelerine ilişkin algıları. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 5(1), 1-20. DOI: https://doi.org/10.55150/apjec.955593
Uğurlu, C. T., & Usta, H. G. (2016). Eğitimde denetim tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 137-159. DOI: https://doi.org/10.17556/jef.28260
Ünal, A., & Gülmez, D. (2021). Eğitimde denetim. N. Cemaloğlu ve M. Özdemir (Eds.), Eğitim yönetimi içinde (s. 697-724). Pegem Akademi. DOI: https://doi.org/10.14527/9786052415306.26
Wang, M. C., Haertel, G. D., & Walberg, H. J. (1993). What helps students learn? Educational leadership. Educational Leadership, 50(4), 74-79.
Yazıcı, S., & Uğurlu, C. T. (2021). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişim ihtiyaçları ve denetim uygulamalarıyla mesleki gelişim ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 297-318.
Yirci, R. (2017). Öğretmen profesyonelliğinin önündeki engeller ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 503-522.
Yoon, K. S., Duncan, T., Lee, S. W. Y., Scarloss, B., & Shapley, K. (2007). Reviewing the evidence on how teacher professional development affects student achievement (Issues & Answers Report, REL 2007–No. 033). U.S. Department of Education, Institute of Education Sciences, National Center for Education Evaluation and Regional Assistance. http://ies.ed.gov/ncee/edlabs
Yüksel Başar, A., & Gündüz, Y. (2023). Öğretmenlerin denetime ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 1259-1284. DOI: https://doi.org/10.37669/milliegitim.1130314
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Yaşadıkça Eğitim
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.