Anne-Çocuk Oyun Etkileşimine Bağlı Olarak Annelik Algısının İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2023372583Anahtar Kelimeler:
Anne-Çocuk- Oyun Etkileşimi- Annelik AlgısıÖzet
Bu araştırmanın amacı, 3-6 yaş aralığında çocuğu bulunan annelerin, çocuklarıyla ev ortamında gerçekleştirdikleri beş dakikalık serbest oyun etkileşimlerinde kullandıkları ifadelerin araştırmacılar tarafından gözlem tekniği ile kaydedilerek, Anababa Çocuk Oyun Kayıt Kodlama Formu’na (AÇOKKF) kodlanması, böylece çocuklarıyla oyun etkileşiminde çoğunlukla istendik ve çoğunlukla istenmedik ifadeler kullanan annelerin belirlenmesi ve bu annelerin repertuar ağı tekniği ile annelik algılarının incelenmesidir. Araştırma kapsamına Adana ilinde ikamet eden 15 gönüllü katılımcı anne alınmıştır. AÇOKKF’na ifadelerin kodlanması ile frekanslar hesaplanarak çoğunlukla istendik ve çoğunlukla istenmedik ifadeler kullanan anneler belirlenmiştir. Ardından repertuar ağı tekniği ile annelik algıları incelenmiştir. Bu araştırma çoklu nicel vaka analizi çalışmasıdır. Çalışmanın sonucunda oyun etkileşiminde istendik ifadeleri daha sık kullanan annelerin, istenmedik ifadeleri daha sık kullanan annelere göre özdeğerlerine ait öklid uzaklık katsayılarının çoğunlukla daha yüksek olduğu görülmüştür. Her iki gruptaki anneler; sosyal benlik algılarını çoğunlukla kendileriyle yakın ilişkilendirmişlerdir. Her iki grupta bulunan annelerin kendilerine yönelik annelik algılarını; ideal annelik algıları, tanıdığım örnek/iyi bir anne algıları ve tanıdığım örnek/iyi olmayan bir anne algıları ile ilişkilendirmeleri değişiklik göstermektedir.
İndirmeler
Referanslar
Acun Kapıkıran, N. (2003). İdeal ve gerçek benlik kavramı ölçeğinin güvenirliği ve geçerliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(16), 14-25.
Ajzen, I. (1980). Understanding attitudes and predicting social behavior. Englewood Cliffs.
Akçagöz, H. (2017). Çalışan kadınların benlik kavramı ile depresyon durumunun incelenmesi, benlik kavramı ve ideal benlik kavramı arasındaki fark ile depresyon durumunun değişkenler açısından belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
Akgün, E. & Yeşilyaprak, B. (2011). Anne çocuk oyun etkileşiminde niteliksel boyut: annelerin sözel ifadelerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 11-21.
Akgün, E. (2008). Anne çocuk ilişkisini oyunla geliştirme eğitiminin anne çocuk etkileşim düzeyine etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
Akın, M. H. (2019). Sosyal etkileşim ve sosyal benlik kaygısı olarak aile. Medeniyet ve Toplum Dergisi, 3(1), 1-14.
Arendell, T. (2000). Conceiving and investigating motherhood: The decade's scholarship. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1192-1207. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2000.01192.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2000.01192.x
Aspland, H., & Gardner, F. (2003). Observational measures of parent-child interaction: An introductory review. Child and Adolescent Mental Health, 8(3), 136-143. https://doi.org/10.1111/1475-3588.00061 DOI: https://doi.org/10.1111/1475-3588.00061
Baker, P. L., & Carson, A. (1999) ‘I take care of my kids’: Mothering practices of substance-abusing women. Gender & Society: Official Publication of Sociologists for Women in Society, 13, 347–363. https://doi.org/10.1177/089124399013003005 DOI: https://doi.org/10.1177/089124399013003005
Bemiller, M. (2010). Mothering from a distance. Journal of Divorce & Remarriage, 51, 169-184. https://doi.org/10.1080/10502551003597824 DOI: https://doi.org/10.1080/10502551003597824
Bulgurcu Gürel, E. (2016). Lider-üye etkileşiminin çalışanların tutumları üzerindeki etkisi: Ampirik bir araştırma. Journal of International Social Research, 9(43), 1736-1743. DOI: https://doi.org/10.17719/jisr.20164317742
Cooley, C. H. (1983). Social organization: A study of the larger mind. Transaction Books.
Çarıkçı, İ. H., & Koyuncu, O. (2010). Bireyci-toplumcu kültür ve girişimcilik eğilimi arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (3), 1-18.
Çelik, M., & Karababa, A. G. (2018). Girişimcilik niyetlerinin demografik faktörlere göre incelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13(1), 57-67.
Çetin, B., Akın, A., & Eroğlu, Y., (2011). Koşullu özdeğer ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 410-426.
Denis, A., Ponsin, M., & Collahan, S. (2012). The relationship between maternal self-esteem, maternal competence, infant temperament and post-partum blues. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 30(4), 388-397. https://doi.org/10.1080/02646838.2012.718751 DOI: https://doi.org/10.1080/02646838.2012.718751
Dereli, E., & Dereli, B. M., (2017). Çocuk ilişkisinin okul öncesi dönem çocukların psikososyal gelişimlerini yordaması. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 227-258. DOI: https://doi.org/10.23891/efdyyu.2017.9
Elanda, Y. (2021). The construction of an ideal mother amid the covid 19 pandemic: Gender injustice experienced by career women while working from home. Journal of Gender Studies, 5, 24-39. http://dx.doi.org/10.30983/humanisme.v5i1 DOI: https://doi.org/10.30983/humanisme.v5i1.3670
Elochukwu, E. J., & Oluchi, E. T. (2023). Maternal role attainment in peuperal stage and midwives’ role for positive adaptation by the mother. Global Academic Journal Of Medical Sciences, 5(1), 45-50. https://doi.org/10.36348/gajms.2023.v05i01.008 DOI: https://doi.org/10.36348/gajms.2023.v05i01.008
Elvin Nowak, Y., & Thomsson, H. (2001). Motherhood as idea and practice: A discursive understanding of employed mothers in sweden. Gender & Society, 15(3), 407-428. https://doi.org/10.1177/089124301015003005 DOI: https://doi.org/10.1177/089124301015003005
Eyberg, S. M., Nelson, M. M., Duke, M., & Boggs, S. R. (2005). Manuel for the dyadic parent-child interaction coding system. www.pcit.org
Fantuzzo, J., Sutton-Smith, B., Coolahan, K. C., Manz, P. H., Canning, S., & Debnam, D. (1995). Assessment of preschool play interaction behaviors in young low-income children: Penn Interactive Peer Play Scale. Early Childhood Research Quarterly, 10(1), 105-120. https://doi.org/10.1016/0885-2006(95)90028-4 DOI: https://doi.org/10.1016/0885-2006(95)90028-4
Farmer, A. Y., & Lee, S. K. (2011). The effects of parenting stress perceived mastery and maternal depression on parent-child interaction. Journal Of Social Service Research, 37(5), 516-525. https://doi.org/10.1080101488376.2011.607367. DOI: https://doi.org/10.1080/01488376.2011.607367
Filiz, D. (2022). Okul öncesi dönem çocukların oyun becerileri ile ebeveyn-çocuk ilişkileri ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
Forsythe, S. M. (2021). The perception of motherhood through the smiles and the spit-up. https://digitalcommons.georgiasouthern.edu/honors-theses/631
Fransella, F. (2004). A manual for repertory grid technique. John Wiley & Sons.
Fuligni, A. J., & Eccless, J. S. (1993). Perceived parent-child relationships and early adolescents’ orientation toward peers. Development Psychology, 29(4), 622-632. https://doi.org/10.1037/0012-1649.29.4.622 DOI: https://doi.org/10.1037/0012-1649.29.4.622
Gezici Yalçın, M., & Gülden, G. (2003). Çalışan kadınların ve ev kadınlarının benlik algısı ve benlik kurgusu açısından karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 18(51), 1-14.
Guillem, S. M., & Barnes, C. C. (2018). “Am I a good [white] mother?” Mad men, bad mothers, and post (radical) feminism. Critical Studies in Media Communication, 35(3), 286-299. https://doi.org/10.1080/15295036.2017.1416419 DOI: https://doi.org/10.1080/15295036.2017.1416419
Güler, M., & Yetim, Ü. (2008). Ebeveyn Rolüne İlişkin Kendilik Algısı Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 11(22), 34-43.
Güney, M., & Baran, G. (2022). 48-60 aylık çocuklarda sembolik oyun ve bilişsel işlevler “Oyun ve Biliş”. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 6(1), 132-150. https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202261358 DOI: https://doi.org/10.24130/eccdjecs.1967202261358
Herland, M. D., & Helgeland, I. M. (2014). Negotiating motherhood: Women with troubled upbringings and their self-conceptions as mothers. Child and Family Social Work, 22, 1-10. https://doi.org/10.1111/cfs.12193 DOI: https://doi.org/10.1111/cfs.12193
Huang, Q., Sun, J., & Tang, Y. (2021). Chinese parents’ scaffolding and children’s initiative in mother–child and father–child interactions across different types of problem-solving activities. Early Education and Development, 32(2), 249-271. https://doi.org/10.1080/10409289.2020.1752591 DOI: https://doi.org/10.1080/10409289.2020.1752591
Jankowicz, D. (2005). The easy guide to repertory grids. John Wiley & Sons.
Karaman, E. D., & Doğan, N. (2018). Annelik rolü üzerine: kadının “annelik” kimliği üzerinden tahakküm altına alınması, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1475-1496. https://doi.org/10.19145/e-gifder.443214 DOI: https://doi.org/10.19145/e-gifder.443214
Kaya, A., Aksu, H. S., & Arslan, F. (2021). Fiziksel aktivitelere düzenli ve düzensiz olarak katılım sağlayan kadınların fiziksel aktivite özdeğer algılarının incelenmesi. Sportive, 4(2), 5-76. https://doi.org/10.53025/sportive.952316. DOI: https://doi.org/10.53025/sportive.952316
Kındap, Y., Sayıl, M., & Kumru, A. (2008). Anneden algılanan kontrolün niteliği ile ergenin psikososyal uyumu ve arkadaşlıkları arasındaki ilişkiler: benlik değerinin aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 92-107.
Kumashiro, M., Finkel, E. J., & Rusbult, C. E. (2002). Self-respect and pro-relationship behavior in marital relationships. Journal of Personality, 70(6), 1009-1050. https://doi.org/10.1111/1467-6494.05030 DOI: https://doi.org/10.1111/1467-6494.05030
Ladd-Taylor, M., & Umansky, L. (Eds.). (1998). "Bad" mothers: The politics of blame in twentieth-century America. NYU Press.
Lin, G.-X., Mikolajczak, M., Keller, H., Akgun, E., Arikan, G., Aunola, K., Barham, E., Besson, E., Blanchard, M. A., Boujut, E., Brianda, M. E., Brytek-Matera, A., César, F., Chen, B.-B., Dorard, G., dos Santos Elias, L. C., Dunsmuir, S., Egorova, N., Escobar, M. J., … Roskam, I. (2023). Parenting culture(s): Ideal-parent beliefs across 37 countries. Journal of Cross-Cultural Psychology, 54(1), 4–24. https://doi.org/10.1177/00220221221123043 DOI: https://doi.org/10.1177/00220221221123043
Lo Cricchio, M. G., Lo Coco, A., Cheah, C. S., & Liga, F. (2019). The good parent: southern Italian mothers’ conceptualization of good parenting and parent–child relationships. Journal of Family Issues, 40(12), 1583-1603. https://doi.org/10.1177/0192513X19842598 DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X19842598
MacPhee, D., Benson, J. B., & Bullock, D. (1986). Influences on maternal self-perceptions. Infant Behavior and Development, 9(1), 236. https://doi.org/10.1016/S0163-6383(86)80239-9 DOI: https://doi.org/10.1016/S0163-6383(86)80239-9
Mead, G. H., & Morris, C. W. (1934) Mind, self, and society: from the standpoint of a social behaviourist. University of Chicago Press.
Myers, L.B., Brewin, C.R., & Winter, D.A. (1999). Repressive coping and self-reports of parenting. Br J Clin Pyschol., 38(1), 73-82. DOI: https://doi.org/10.1348/014466599162674
Oktay, B., & Durak Batıgün, A. (2014). Aleksitimi: bağlanma, benlik algısı, kişilerarası ilişki tarzları ve öfke. Türk Psikoloji Yazıları, 17(33), 31-40.
Öngider, N. (2013). Anne-baba ile okul öncesi çocuk arasındaki ilişki. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 420-440. https://doi.org/10.5455/cap.20130527 DOI: https://doi.org/10.5455/cap.20130527
Park, L. E., Crocker, J., & Mickelson, K. D. (2004). Attachment styles and contingencies of selfworth. Personality and Social Psychology Bulletin, 30(10), 1243-1254. https://doi.org/10.1177/0146167204264000 DOI: https://doi.org/10.1177/0146167204264000
Partridge, S. E., (1988). The parental self-concept: a theoretical exploration and practical application, Amer. J. Orthopsychiat, 58(2), 281-287. https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1988.tb01589.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1988.tb01589.x
Perkins, H. W., & Berkowitz, A. D., (1986). Perceiving the community norms of alcohol use among students: some research implications for campus alcohol education programming. International Journal of the Addictions, 21(9-10), 961-976. https://doi.org/10.3109/10826088609077249 DOI: https://doi.org/10.3109/10826088609077249
Rimal, N. R., & Real, K. (2005). How behaviors are influenced by perceived norms. Communication Research, 32(3), 389-414. https://doi.org/10.1177/0093650205275385 DOI: https://doi.org/10.1177/0093650205275385
Rubin, R. (1967). Attainment of the maternal role: Part I. Processes. Nursing Research, 16(3), 237-245. DOI: https://doi.org/10.1097/00006199-196701630-00006
Salley, C. G., Vannatta, K., Gerhardt, C. A., & Noll, R. B. (2010). Social self-perception accuracy: Variations as a function of child age and gender. Self And İdentity, 9(2), 209-223. https://doi.org/10.1080/15298860902979224 DOI: https://doi.org/10.1080/15298860902979224
Sanberk, İ. (2018). Reciprocity of intra-family dyadic relations from adolescents’ perspective. Journal of Comparative Family Studies, 49(4), 437-460. https://doi.org/10.3138/jcfs.49.4.437 DOI: https://doi.org/10.3138/jcfs.49.4.437
Sanberk, İ. (2020). Kişisel yapılar kuramı. Çapri B. (Ed.) Geçmişten günümüze kişilik kuramları (ss.519-534). Nobel Akademi Yayıncılık.
Sezer, T., Yılmaz, E., & Koçyiğit, S. (2015). 5-6 Yaş grubu çocukların oyun becerileri ile aile-çocuk iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(16), 185-204. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455256 DOI: https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455256
Small, S. A. (1988). Parental self-esteem and its relationship to childrearing practices, parent-adolescent interaction. and adolescent behavior. Journal of Marriage and the Family, 50(4), 1063-1072. https://doi.org/10.2307/352115 DOI: https://doi.org/10.2307/352115
Sussman, R. (2016). Observational methods: The first step in science. Gifford R. (Ed.) Research methods for environmental psychology (ss. 9-27). John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781119162124.ch2 DOI: https://doi.org/10.1002/9781119162124.ch2
Şahan, B. (2021). Öğrenci başarısını yordamada evde ebeveyn katılımının ve ebeveynlik biçiminin etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 11(1), 365-387. https://doi.org/10.23863/kalem.2021.195 DOI: https://doi.org/10.23863/kalem.2021.195
Şengönül, T. (2019). Anne-baba ilgisinin çocukların okul başarısı üzerindeki etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 268-292. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.549463 DOI: https://doi.org/10.18026/cbayarsos.549463
Tazeoğlu, S. (2011). Çocukların benlik algıları, davranış sorunları ve ana-babaların kullandıkları disiplin yöntemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
Töret, G., Özdemir, S., & Özkubat U. (2015). Ciddi düzeyde otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ile annelerinin ebeveyn-çocuk etkileşimlerinin ebeveyn ve çocuk davranışları açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(1), 1-22. DOI: https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000217
Tözün, M. (2010). Benlik saygısı. Actual Medicine, 18(7), 52-57.
Tuzcuoğlu, N., Azkeskin, K. E., Küsmüş, G. İ., & Cengiz, Ö. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile benlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (Özel Sayı), 607-623. https://doi.org/10.21733/ibad.613920 DOI: https://doi.org/10.21733/ibad.613920
Yanovitzky, I., & Rimal, R. N. (2006). Communication and normative influence: An introduction to the special issue. Communication Theory, 16(1), 1-6. https://doi.org/10.1111/j.1468-2885.2006.00002.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2885.2006.00002.x
Yapraklı, Ş., & Özkan, B. (2021). Kendini kurgulama, benlik algısı ve dini görüşlerin statü tüketimi üzerindeki etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(4), 1440-1459. https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.737943 DOI: https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.737943
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yue, X. D., Leung, C. L., & Hiranandani, N. A. (2016). Adult playfulness, humor styles, and subjective happiness. Psychology Reports, 119(3), 630-640. https://doi.org/10.1177/0033294116662842 DOI: https://doi.org/10.1177/0033294116662842
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Yaşadıkça Eğitim
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
