İlköğretim Matematik Öğretmenliği Lisans Programının Paydaş Görüşlerine Göre Değerlendirmesi

Celalettin Özden; Şükrü İlgün

doi:10.33308/26674874.2023372565

Celalettin Özden Milli Eğitim Bakanlığı http://orcid.org/0000-0003-3728-7781
Şükrü İlgün Kafkas Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-2842-2032

DOI: https://doi.org/10.33308/26674874.2023372565

Anahtar Kelimeler: Program Geliştirme, Program Değerlendirme, Öğretmen Yetiştirme, Pedagojik Alan Bilgisi, Alan Bilgisi

Özet

Öğretmen yetiştirme programlarına yönelik 2018 yılında yenilenerek uygulamaya konulan farklı branşlara ait öğretim programları bulunmaktadır. Bu araştırmada ilköğretim matematik öğretmenliği lisans programı (İMÖLP) ele alınmıştır. Araştırmada İMÖLP öğrencilerinin ve öğretim üyelerinin mevcut uygulanmakta olan lisans programına yönelik görüşlerinin program geliştirmenin dört temel boyutu açısından analiz edilerek ortaya konulması amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi ile yürütülen çalışmada ilköğretim matematik öğretmenliği bölümünden 28 öğretmen adayı ve 9 akademisyen araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Nitel verilerin analizinde NVIVO 12 paket programı kullanılmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre lisans programındaki matematik alan ders saatlerinin ve kredilerinin artırılması yönünde isteklerin olduğu bulgulara ulaşılmıştır. Bunlara ek olarak araştırmada meslek bilgisi derslerinin yeterli düzeyde olduğu, seçmeli derslerin çeşitlendirilmesi gerektiği, derslerde uygulama imkanlarının artırılması, basamaklılık özelliği olan derslerin birbirini takip eden dönemlerde uygulanması, derslerde daha fazla öğretim materyali kullanılması ve süreç değerlendirmesine ağırlık verilmesi bulgularına ulaşılmıştır. Sonuç olarak İMÖLP’de pedagojik alan bilgisini ön plana çıkaran mesleki derslerin ağırlıkta olduğu bir program yapılanması olduğu görülmektedir.

Makalenin İndirilme Oranı

Henüz bir indirme işlemi yapılmamıştır.

Referanslar

Akdemir, A. S. (2013). Türkiye'de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Electronic Turkish Studies, 8(12), 15-28. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.5706

Akıncı, M., & Dübüş, M. (2022). Ortaokul matematik öğretmenlerinin ilköğretim matematik öğretmenliği lisans programı hakkındaki görüşleri. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 1-14.

Artut, D. P., & Bal, A. P. (2005). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programının öğrenciler açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 81-90.

Azar, A. (2011). Türkiye'deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi? Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 36-38.

Balkar, B. (2014). Klinik temelli yaklaşımın bilgi alanlarını kapsayan araştırma-temelli öğretmen eğitimi politikasına ilişkin öğretmen algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 28-45.

Ball, D. L., Thames, M. H., & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59(5), 389-407. https://doi.org/10.1177/0022487108324554

Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.

Baştürk, S. (2011). Matematik öğretmen adaylarının eğitim fakültesindeki eğitim-öğretim sürecini değerlendirmeleri. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 58-94.

Baumert, J., Kunter, M., Blum, W., Brunner, M., Voss, T., Jordan, A., Klusmann, U., Krauss, S., Neubrand, M., & Tsai, Y-M. (2010). Teachers’ mathematical knowledge, cognitive activation in the classroom, and student progress. American Educational Research Journal, 47(1), 133-180. https://doi.org/10.3102/0002831209345157

Biber, A. Ç. (2013). Öğretmen adaylarının ilköğretim matematik öğretmenliği lisans programı hakkındaki memnuniyet düzeylerinin araştırılması: Kastamonu üniversitesi eğitim fakültesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1253-1270.

Cañadas, M. C., Gómez, P., & Rico, L. (2013). Structure of primary mathematics teacher education programs in Spain. International Journal of Science and Mathematics Education, 11, 879-894. https://doi.org/10.1007/s10763-013-9422-z

Çelik, D., Birgin, O., Aydın, S., Güneş, G., Gürsoy, K., Açıkyıldız, G., Özmen Z. M., Ramazan, G., Güler, M. & Arabacı, D. (2020). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematik öğretmeye hazır olma, öğretmen eğitimi programının tutarlılığı ve etkililiği hakkındaki inançları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 581-604.

Chen, J., & Mu, Z. (2010). The cross-national comparison of pre-service mathematics teacher education and curriculum structure. Journal of Mathematics Education, 3(1), 119-136.

Çırak-Kurt, S., & Yıldırım, İ. (2020). İlköğretim matematik öğretmenleri ile öğretmen adaylarının çeşitli kavramlara ilişkin metaforik algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 174-198. https://doi.org/10.9779/pauefd.450048

Demir, N., Akbaş, E. E., & Gök, M. (2021). Yenilenen ilköğretim matematik öğretmenliği lisans programı ile ilgili öğretim elemanlarının görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 70-105. https://doi.org/10.33711/yyuefd.859490

Demircan, A. (2010). İlköğretim matematik öğretmenliği programındaki alan derslerinin meslekteki kullanılabilirliğine dair öğretmen ve öğretmen adayı görüşleri. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.

Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya (22. Basım). Pegem Akademi.

Eraslan, A. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının" öğretmenlik uygulaması" üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 207-221.

Erginsoy Osmanoğlu, D., & Kaya, H. İ. (2013). Öğretmen adaylarinin yükseköğretime dair memnuniyet durumlari ile öznel iyi oluş durumlarinin değerlendirilmesi: Kafkas üniversitesi örneği. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(12), 45-70.

Filiz, M., & Bütüner, S. Ö. (2022). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının istatistik dersinin islenişine, öğrenilmesine ve değerlendirmesine ilişkin inanç ve önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 51(233), 557-580. https://doi.org/10.37669/milliegitim.799528

Genç, M., & Akıncı, M. (2019). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının lisans eğitiminde alınan matematik konu alan derslerine ilişkin görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(1), 483-514. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.569955

Glesne, C. (2016). Becoming qualitative researchers: An introduction (5th. ed). Pearson.

Gökçek, T., & Baran Kaya, T. (2017). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının bakış açısıyla öğretmenlik mesleği ve lisans eğitiminin niteliği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 131-153.

Gökkurt, B., Şahin, Ö., Soylu, Y., & Soylu, C. (2013). Öğretmen adaylarının kesirlerle ilgili pedagojik alan bilgilerinin öğrenci hataları açısından incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 1264 – 1292.

Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. ECTJ, 30(4), 233-252. https://doi.org/10.1007/BF02765185

Heid, M. K., Blume, G. W., Zbiek, R. M., & Edwards, B. S. (1998). Factors that influence teachers learning to do interviews to understand students' mathematical understandings. Educational Studies in Mathematics, 37(3), 223-249. https://doi.org/10.1023/A:1003657820047

Hesse-Biber. (2017). The practice of qualitative research (3rd. ed). Sage.

Hill, H. C., Ball, D. L., & Schilling, S. (2008). Unpacking “pedagogical content knowledge”: Conceptualizing and measuring teachers’ topic-specific knowledge of students. Journal for Research in Mathematics Education, 39(4), 372-400. https://doi.org/10.5951/jresematheduc.39.4.0372

Houser, J. (2018). Nursing research: reading, using, and creating evidence (4th. ed). Jones & Bartlett Learning.

Jang, S. T., & Horn, A. S. (2017). The relative effectiveness of traditional and alternative teacher preparation programs: a review of recent research. MHEC research brief. Midwestern Higher Education Compact. https://eric.ed.gov/?id=ED587431

Kaymakcı, K., Keskin, E., & Ev Çimen, E. (2018). Ortaokul matematik öğretmenlerinin ve ilköğretim matematik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin lisans dersleri üzerine görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 3(1), 23-41.

Kılıç Özmen, Z. (2019). 2018 Sınıf öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 521-548. https://doi.org/10.18039/ajesi.577387

Kuzu, O. (2017). Matematik ve fen Bilgisi öğretmen adaylarının integral konusundaki kazanımlarının incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 948–970.

Leitzel, J. R. (1991). A call for change: Recommendations for the mathematical preparation of teachers of mathematics. An MAA Report. Mathematical Association of America. https://eric.ed.gov/?id=ED412109

Liamputtong, P. (2018). Qualitative inquiry. In Liamputtong P. (Eds.) Handbook of research methods in health social sciences (ss.9-25). Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-10-5251-4

Malterud, K., Siersma, V. D., & Guassora A. D. (2016). Sample size in qualitative interview studies: Guided by information power. Qualitative health research, 26(13), 1753–60. https://doi.org/10.1177/1049732315617444

Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.

National Research Council. (2010). Preparing teachers: Building evidence for sound policy. National Academies Press.

Patton M.Q. (2015). Qualitative research & evaluation methods (4th. ed). SAGE Publications

Peressini, D., Borko, H., Romagnano, L., Knuth, E., & Wills, C. (2004). A conceptual frame-work for learning to teach secondary mathematics: A situative perspective. Educational Studies in Mathematics, (56), 67-96. https://doi.org/10.1023/B:EDUC.0000028398.80108.87

Porter, A. C., & Smithson, J. L. (2001). Defining, developing, and using curriculum iındicators. CPRE Research Report Series.

Qian, H., & Youngs, P. (2016). The effect of teacher education programs on future elementary mathematics teachers’ knowledge: A five-country analysis using TEDS-M data. Journal of Mathematics Teacher Education, 19, 371-396. https://doi.org/10.1007/s10857-014-9297-0

Sağlam Arslan, A. (2016). Didaktiğin antropolojik teorisi. In E. Bingölbali, S. Arslan, & İ. Ö. Zembat (Ed.), Matematik eğitiminde teoriler (ss.377–392). Pegem A Akademi.

Şahin, H. (2006). Eğitim programi geliştirme sürecinde önemli bir aşama: ihtiyaç belirleme. Tıp Eğitimi Dünyası, 22(22), 1-9.

Şahin, S., & Balkar, B. (2007). Türk dili ve edebiyatı öğrencilerinin tezsiz yüksek lisans programına ilişkin görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 8(1), 89–112.

Shulman, L. (1986). Paradigms and research programs in the study of teaching: A contemporary perspective. In M. C. Witrock (Ed.), Handbook of research in teaching (3rd ed.) (pp. 3-36). Macmillan.

Sönmez, V. (2015). Program geliştirmede öğretmen elkitabı. Anı Yayıncılık.

Taşdan, M., & Çuhadaroğlu, E. O. (2006). Türkiye'de eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme ilişkisi. Journal of Educational Sciences & Practices, 5(10), 209-224.

Tatto, M. T., & Senk, S. (2011). The mathematics education of future primary and secondary teachers: Methods and findings from the teacher education and development study in mathematics. Journal of Teacher Education, 62(2), 121-137. https://doi.org/10.1177/0022487110391807

Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınevi.

Tchoshanov, M. A. (2011). Relationship between teacher knowledge of concepts and connections, teaching practice, and student achievement in middle grades mathematics. Educational Studies in Mathematics, 76(2), 141-164. https://doi.org/10.1007/s10649-010-9269-y

Tekir, S. (2021). İngilizce öğretmenliği programında verilen ölçme değerlendirme eğitiminin hedeflenen, uygulanan, öğrenilen ve değerlendirilen programları arasındaki uyum. Eğitim ve Bilim, 46(208), 157-188. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2021.9750

Wubbels, T., Korthagen, F., & Broekman, H. (1997). Preparing teachers for realistic mathematics education. Educational Studies in Mathematics, 32(1), 1-28. https://doi.org/10.1023/A:1002900522457

Yanık, H. B, Bağdat, O., Gelici, Ö., & Taştepe, M. (2016). Göreve yeni başlayan ortaokul matematik öğretmenlerinin karşılaştıkları zorluklar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 130-152.

Yıldırım A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Basım). Seçkin Yayıncılık.

Yılmaz, B. Y. (2014). İlköğretim matematik öğretmenliği derslerinin mesleki kullanılabilirliği [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.

Yükseköğretim Kurumu [YÖK] (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Programların Güncelleme Gerekçeleri, Getirdiği Yenilikler ve Uygulama Esasları. https://www.yok.gov.tr/