Liderlik Tiplerinin Öğretmenlerdeki Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Yordayıcılığının İncelenmesi
Özet
Bu araştırmanın amacı liderlik tiplerinin öğretmenlerdeki örgütsel sessizlik üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama desenindedir. Araştırmanın evrenini İstanbul ilindeki liseler ve ortaokullarda çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem ise Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) salgını sebebiyle kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmiş, toplamda 401 öğretmene ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında Okul Müdürleri Liderlik Stili Ölçeği ve Öğretmenler İçin Örgütsel Sessizlik ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda okul yöneticilerinin liderlik tiplerinin, öğretmenlerde örgütsel sessizlik davranışını anlamlı şekilde yordadığı görülmüştür. Bu çalışma ile okul yöneticilerinin örgütsel sessizlik konusundaki farkındalıklarını artırarak okul içinde katılım odaklı etkileşimi teşvik eden yönetim modellerini içeren eğitim programları önerilmektedir.
Makalenin İndirilme Oranı
Referanslar
Akan, D., Yıldırım, İ. ve Yalçın, S. (2014). Okul Müdürleri Liderlik Stili Ölçeğinin geliştirilmesi (OMLSÖ). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 392-415.
Aktaş, H. ve Şimşek, E. (2014). Örgütsel sessizlik ile algılanan bireysel performans, örgüt kültürü ve demografik değişkenler arasındaki etkileşim. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 14(28), 24-52.
Alparslan, A. ve Kayalar, M. (2012). Örgütsel sessizlik: Sessizlik davranışları ve örgütsel ve bireysel etkileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 136-147.
Aykan E. (2004). Kayseri'de faaliyet gösteren girişimcilerin liderlik özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 213-224.
Bakan, İ. (2008). Örgüt kültürü ve liderlik türlerine ilişkin algılamalar ile yöneticilerin demografik özellikleri arasındaki ilişki: Bir alan araştırması. KMU İİBF Dergisi, 8(14), 13-40.
Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper & Row.
Çakıcı, A. (2007). Sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 145-162.
Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde iş gören sessizliği, neden sessiz kalmayı tercih ediyoruz?. Ankara: Detay Yayıncılık.
Daççı Sönmez, E. ve Cemaloğlu, N. (2018). İlköğretim kurumu yöneticilerinin liderlik tarzları ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma (mobbing) ve örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 1951-1960. doi: 10.24106/kefdergi.2253
Demirtaş, Z., Özdemir, T. Y. ve Küçük, Ö. (2016). Okulların bürokratik yapısı, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(2), 193-216. doi:10.14527/kuey.2016.008
Doğan, S. (2016). Eğitim yönetiminde liderlik: Çağdaş liderlik yaklaşımları. N. Koşar (Ed.), (s. 98-142) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
Erdoğan, İ. (2014). Eğitim ve okul yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Erol, G. ve Köroğlu, A. (2013). Liderlik tarzları ve örgütsel sessizlik ilişkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3), 45-64.
Gül, H. ve Özcan, N. (2011). Mobbing ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkiler: Karaman il özel idaresinde görgül bir çalışma. İİBF Dergisi, 1(2), 107-134.
Hofstede, G. (1991). Cultures and organizations: Software of the mind. London: McGraw-Hill.
Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 50-64.
Karip, E. (1998). Dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(4), 443-465.
Kavrayıcı, C. (2019). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 116-131.
Koçel, T. (2018). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta.
Mcshane, S. ve Von Glinow, M. (2016). Örgütsel davranış (A. Günsel ve S. Bozkurt, Çev.). Ankara: Nobel.
Milliken, F. J., Morrison, E. W. ve Hewlin, P. E. (2003). An exploratory study of employee silence: Issues that employees don't communicate upward and why. Journal of Management Studies, 40(6), 1453-1476.
Morrison, E. ve Milliken, F. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. The Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
Nartgün, Ş. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-67.
Özdemir, L. ve Uğur, S.S. (2013). Çalışanların “örgütsel ses ve sessizlik” algılamalarının demografik nitelikler açısından değerlendirilmesi: Kamu ve özel sektörde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 257-281.
Premeaux, S. F. ve Bedeian, A. G. (2003). Breaking the silence: The moderating effects of self-monitoring in predicting speaking up in the workplace. Journal of Management Studies, 40(6), 1537-1562.
Riggio, R. (2018). Endüstri ve örgüt psikolojisine giriş (B. Özkara, Çev.). Ankara: Nobel.
Rousseau, J. J. (2017). Toplum sözleşmesi. İstanbul: İş bankası Yayınları.
Rowold, J. ve Schlotz, W. (2009). Transformational and transactional leadership and followers’ chronic stress. Leadership Review, 9(2), 35-48.
Taş, A., Çelik, K. ve Tomul, E. (2007). Yenilenen ilköğretim programının uygulandığı ilköğretim okullarındaki yöneticilerin liderlik tarzları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 85-98.
Taşkıran, E. (2010). Liderlik tarzının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde örgütsel adaletin rolü ve bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu ve özel sektör örgütlerinde liderlik davranışı özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir alan çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 1-16.
Terzi, A. R. ve Kurt, T. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 33(166), 98-111.
Turunç, Ö. ve Alkan, Z. (2020). Liderlik tarzlarının örgütsel sessizliğe etkisinde kariyer memnuniyetinin rolü: Eğitim sektöründe bir çalışma. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 90-107.
Uçar, Z. (2016). İşgören sessizliği: Teorik yaklaşımlar temelinde betimsel bir analiz. Beu Akademik İzdüşüm, 1(1), 67-86.
Yaman E. ve Ruçlar K. (2014). Örgüt kültürünün yordayıcısı olarak üniversitelerde örgütsel sessizlik. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 36-50.
Telif Hakkı (c) 2021 Yaşadıkça Eğitim
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
