Yaşlı diyabetli bireylerin sağlık algısının incelenmesi

Özet

Amaç: Araştırma yaşlı diyabetli bireylerde sağlık algısını incelemek amacı ile tanımlayıcı kesitsel bir çalışma olarak gerçekleştirildi. Yöntem: Araştırmanın evrenini, Ağustos 2023- Ocak 2024 tarihlerinde bir eğitim araştırma hastanesi iç hastalıkları kliniğine başvuran 65 yaş ve üzeri diyabetli bireyler, örneklemini ise 65 yaş ve üzeri, tip 1 ve tip 2 diyabet tanısı olan, soruları anlayabilecek bilişsel yeterlilikte, iletişim ve iş birliğine açık olan 253 birey oluşturdu. Araştırma veri toplam aracı olarak Hasta Bilgi Formu, Sağlık Algısı Ölçeği (SAÖ) kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile toplandı. Veriler tanımlayıcı istatistiksel analizler, fark analizleri ile incelendi. Bulgular: Yaş ortalaması 72.93 ± 5.67 olan yaşlı diyabetli bireylerin ortalama hastalık süreleri 21.10±9.74 yıl ve %68’i tip 2 diyabet olduğu belirlendi. SAÖ toplam puanı 44.28±5.34 olarak bulundu. SAÖ puanı sosyo-demografik özelliklere göre incelendiğinde yaş ile arasında negatif yönde zayıf düzeyde anlamlı ilişki ve öğrenim düzeyine göre istatistiksel anlamlı farklılık olduğu belirlendi. Diyabetle ilgili özelliklere göre SAÖ puanı incelendiğinde HbA1c düzeyi, evde düzenli kan şekeri ölçümü yapma durumu ve diyabet nedeni ile kontrolle gitme ve diyabet nedeni ile hastaneye yatma durumuna göre istatistiksel anlamlı farklılık gösterdiği saptandı. Sonuç: Yaşlı diyabetik bireylerde yaş artarken sağlık algının azaldığı, öğrenim düzeyi artarken olumlu yönde sağlık algısının arttığı ve HbA1c düzeyi %7.5 altında olan, evde düzenli kan şekeri ölçümü yapan, altı ayda bir kontrolle giden ve diyabet nedeni ile hastaneye yatışı olmayan diyabetli yaşlı bireylerin sağlık algısının yüksek olduğu belirlendi. Sağlık algısı yaşlı diyabetli bireylerde tedaviye uyumu etkilemektedir.