Türkiye’de Erken Çocuklukta STEM Eğitimi: Araştırmalarda Eğilimler
DOI:
https://doi.org/10.33308/26674874.2022363442Anahtar Kelimeler:
STEM Eğitimi- Erken Çocuklukta STEM Eğitimi- Türkiye’de STEM Eğitimi- Araştırma EğilimleriÖzet
Son yıllarda, Türkiye’de erken çocuklukta STEM eğitimi ile ilgili bilimsel yayınların sayısının hızla artmasıyla birlikte söz konusu alanda yapılan araştırmalarındaki durum ve eğilimlerin gözden geçirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, 2018 ile 2021 arasında Türkiye’de erken çocuklukta STEM eğitimi konusunda yapılan yayınların sistematik bir analizi yapılmıştır. Araştırma konusu ve yöntemleri de dahil olmak üzere hem nicel hem de nitel çalışmalar incelenmiştir. Sonuçlara göre, Türkiye’de erken çocuklukta STEM eğitimi araştırma eğilimleri açısından en çok incelenen beceriler, bilimsel süreç, problem çözme ve yaratıcılık olarak belirlenmiştir. Söz konusu çalışmalar, lisansüstü tezler kapsamında ve yarı deneysel desen ile yürütülmüştür. Bu çalışma kapsamında incelenen yayınlar sekiz tema altında toplanmıştır. Bunlar; 1) STEM eğitimi çocukların bilimsel süreç becerilerini destekler, 2) STEM eğitimi çocukları yaratıcı düşünmeye teşvik eder, 3) STEM eğitimi çocukların problem çözmeye teşvik eder, 4) STEM eğitimi çocukları ilkokula hazırlar, 5) STEM eğitimi çocukların mühendisliğe yönelik bilgi, beceri ve eğilimlerini destekler, 6) kodlama ve robotik eğitimi çocukların algoritmik düşünme becerilerini destekler, 7) kodlama ve robotik eğitimi çocukların bilişsel gelişim ve dil becerilerini destekler ve 8) kodlama eğitimi çocukların görsel-uzamsal muhakeme becerilerini destekler. Çalışma, Türkiye’de söz konusu alanda belirlenen eğilimler bağlamında gelecek araştırmalara bir bağlam sunmaktadır.
İndirmeler
Referanslar
Abanoz, T., & Deniz, Ü. (2019). STEM yaklaşımına uygun fen etkinliklerinin okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 14(6), 2787-2802.
Adams, R., Evangelou, D., English, L., Figueiredo, A. D., Mousoulides, N., Pawley, A. L., Schiefellite, C., Stevens, R., Svinicki, M., Trenor, M. J., & Wilson, D. M. (2011). Multiple perspectives on engaging future engineers. Journal of Engineering Education, 100(1), 48–88. https://doi.org/10.1002/j.2168-9830.2011.tb00004.x
Akcay-Malcok, B., & Ceylan, R. (2021). The effects of STEM activities on the problem-solving skills of 6-year-old preschool children. European Early Childhood Education Research Journal, 1-14. https://doi.org/10.1080/1350293X.2021.1965639
Akgündüz, D., & Akpınar, B.C. (2018). Okul öncesi eğitiminde STEM uygulamaları. İçinde D. Akgündüz (Ed.) Okul öncesinden üniversiteye kuram ve uygulamada STEM eğitimi (s. 135-164). Anı Yayıncılık.
Ata-Aktürk, A. A., & Demircan, H. O. (2017). A review of studies on STEM and STEAM education in early childhood. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(2), 757-776.
Alan, Ü. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik geliştirilen STEM eğitimi programının etkililiğinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
Aldemir, J., & Kermani, H. (2017). Integrated STEM curriculum: Improving educational outcomes for Head Start children. Early Child Development and Care, 187(11), 1694–1706. https://doi.org/10.1080/03004430.2016.1185102.
Alfonso-Benlliure, V., Meléndez, C. J., & García-Ballesteros, M. (2013). Evaluation of a creativity ıntervention program for preschoolers. Thinking Skills and Creativity, 10, 112–120.
Altun, A. C. (2018). Okul öncesi öğretim programına algoritma ve kodlama eğitimi entegrasyonunun öğrencilerin problem çözme becerilerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
Ata-Aktürk, A. & Demircan, H. Ö. (2017). Okul öncesi dönemde STEM ve STEAM eğitimine yönelik çalışmaların incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2) , 757-776. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59416/853262
Ata-Aktürk, A., & Demircan, H. Ö. (2020). Supporting preschool children’s STEM learning with parent-ınvolved early engineering education. Early Childhood Education Journal, 1-15. https://doi.org/10.1007/s10643-020-01100-1.
Atik, A. (2019). STEM etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi: 5 yaş örneği [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Trabzon Üniversitesi.
Aydın, T. (2019). STEM uygulamalarının okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve bilişsel alan gelişimlerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
Bagiati, A. & Evangelou, D. (2016). Practicing engineering while building with blocks: ıdentifying engineering thinking. European Early Childhood Education Research Journal, 24(1), 67–85.
Bagiati, A., & Evangelou, D. (2015). Engineering curriculum in the preschool classroom: the teacher's experience. European Early Childhood Education Research Journal, 23(1), 112-128
Bagiati, A., Yoon, S. Y., Evangelou, D., ve Ngambeki, I. (2010). Engineering curricula in early education: Describing the landscape of open resources. Early Childhood Research & Practice, 12(2), 1-15.
Bal, E. (2018). FeTeMM (Fen, teknoloji, mühendislik, matematik) etkinliklerinin 48-72 aylık okul öncesi çocuklarının bilimsel süreç ve problem çözme becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Başaran, M. (2018). Okul öncesi eğitimde STEM yaklaşımının uygulanabilirliği (Eylem araştırması) [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
Berham, M. (2019). STEM eğitiminin okul öncesi dönemi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Üniversitesi.
Bers, M. U., González, C., & Torres, B. (2010). Coding as a playground: Promoting positive learning experiences in childhood classrooms Computers & Education, 138, 130-145.
Blackley, S., & Howell, J. (2015). A STEM narrative: 15 years in the making. Australian Journal of Teacher Education, 40(40). https://doi.org/10.14221/ajte.2015v40n7.8
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa.
Breiner, J. M., Johnson, S. S., Harkness, C. C., & Koehler, C. M. (2012). What is STEM? a discussion about conceptions of STEM in education and partnerships. School Science and Mathematics, 112(1), 3–11.
Buchter, J., Kucskar, M., Oh-Young, C., Weglarz-Ward, J., & Gelfer, J. (2017). Supporting STEM in early childhood education. Policy Issues İn Nevada Education, 1(1), 1–12. Https://Doi.Org/10.1016/0304-4165(86)90057-7
Bustamante, A., Greenfield, D., & Nayfeld, I. (2018). Early childhood science and engineering: Engaging platforms for fostering domain-general learning skills. Education Sciences, 8(3), 1-13.
Bybee, R. W. (2010). What is STEM education? Science, 329, 996.
Canbeldek, M. (2020). Erken çocukluk eğitiminde üreten çocuklar kodlama ve robotik eğitim programının etkilerinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi.
Capraro, R. M., & Slough, S. W. (2013). Why PBL? Why STEM? Why Now? An introduction to STEM project-based learning: An integrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) approach. İçinde R.M. Capraro, M.M Capraro ve J.R. Morgan (Ed.), STEM project-based learning: An integrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) approach (ss. 1-6). Sense Publishers.
Chesloff, J. D. (2013). STEM education must start in early childhood. Education Week, 32(23), 27-32. https://www.edweek.org/ew/articles/2013/03/06/23chesloff.h32.html
Cooper, R., & Heaverlo, C. (2013). Problem solving and creativity and design: what ınfluence do they have on girls’ ınterest in STEM subject areas? American Journal of Engineering Education, 4(1), 27–38. doi:10.19030/ajee.v4i1.7856.
Czerniak, C. M., & Johnson, C. C. (2014). Interdisciplinary science teaching. İçinde N. G. Lederman, & S. K. Abell (Eds.), Handbook of research on science education (Vol. 2, ss. 395–411). Routledge.
Çetin, M., & Demircan, H. Ö. (2020). Empowering literatüre and literatüre for STEM education through programming robots: A systematic literatüre review. Early Child Development and Care, 190(9), 1323-1335.
Çilengir Gültekin, S. (2019). Okul öncesinde eğitimde drama temelli erken STEM programının bilimsel süreç ve yaratıcı düşünme becerilerine etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
DeJarnette, N. K. (2018). Implementing STEAM in the early childhood classroom. European Journal of STEM Education 3(3), 18. https://doi.org/10.20897/ejsteme/3878.
Deniz-Özgök, A. (2019). 60-75 aylık çocukların STEM etkinliklerinde problem çözme ve bilişsel düşünme becerilerinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
Dilek, H., Tasdemir, A., Konca, A.S., & Baltaci, S. (2020). Preschool children’s science motivation and process skills during inquiry-based STEM activities. Journal of Education in Science, Environment and Health (JESEH), 6(2), 92-104. https://doi.org/10.21891/ jeseh.673901.
English, L. (2018). Engineering education in early childhood: Reflections and future directions. In Early engineering learning (pp. 273-284). Springer.
Erol, A. (2021). STEM öğretmen eğitiminin erken çocukluk öğretmenlerine yansımaları [Yayınlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
Geary, D. C., Hoard, M. K., Nugent, L., & Bailey, H. D. (2013). Adolescents’ functional numeracy is predicted by their school entry number system knowledge. PLoS ONE, 8(1), e54651. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0054651.
Gonzalez, M., & Freyer, C. (2014). A Collaborative Initiative: STEM and Universally Designed Curriculum for At-Risk Preschoolers. National Teacher Education Journal, 7(3), 21–29.
Gresnigt, R., Taconis, R., Van Keulen, H., Gravemeijer, K., & Baartman, L. (2014). Promoting science and technology in primary education: A review of integrated curricula. Studies in Science Education, 50(1), 47–84. https://doi.org/10.1080/03057267.2013.877694
Guyotte, K. W., Sochacka, N. W., Costantino, T. E., Walther, J., & Kellam, N. N. (2014). STEAM as social practice: Cultivating creativity in transdisciplinary spaces. Art Education, 67(6), 12-19. https://doi.org/10.1080/00043125.2014.11519293
Güldemir, S. (2019). Okul öncesi eğitiminde STEM etkinliklerinin yaratıcılığa etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
Hom, E. (2014). What is STEM education? LiveScience.com. http://www.livescience.com/43296-what-is-stem-education.html
Kabadayı, G. S. (2019). Robotik uygulamalarının okul öncesi çocukların yaratıcı düşünme becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kallery, M. (2004). Early years teachers’ late concerns and perceived needs in science: An exploratory study. European Journal of Teacher Education, 27, 147-165.
Katz, L. G. (2010). STEM in the early years. Early childhood research and practice, 12(2), 11-19.
Kavak, Ş. (2020). STEM eğitimine dayalı etkinliklerin okul öncesi çocukların temel bilimsel süreç becerilerine etkisi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Çukurova Üniversitesi.
Kazakoff, E. R. (2015). Technology-based literacies for young children: Digital literacy through learning to code. İçinde Young Children and Families in the Information Age (ss. 43-60). Springer.
Kazakoff, E. R., & Bers, M. U. (2014). Put your robot in, put your robot out: Sequencing through programming robots in early childhood. Journal of Educational Computing Research, 50(4), 553-573.
Kazakoff, E. R., Sullivan, A., & Bers, M. U. (2012). The Effect of a classroom-based intensive robotics and programming workshop on sequencing ability in early childhood. Early Childhood Education Journal, 41(4), 245-255. https://doi.org/10.1007/s10643-012-0554-5.
Kelley, T. R., & Knowles, J. G. (2016). A conceptual framework for integrated STEM education. International Journal of STEM Education, 3(11), 1–11.
Koç, A. (2019). Okul öncesi ve temel fen eğitiminde robotik destekle ve basit malzemelerle yapılan STEM uygulamalarının karşılattırılması [Yayınlanmamış doktora tezi]. Erciyes Üniversitesi.
Kumtepe, A. T., & Genç-Kumtepe, E. (2015). STEM in Early Childhood Education: We Talk the Talk, But Do We Walk the Walk? İçinde STEM Education: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications (ss. 1-24). Igi Global.
Locuniak, M. N., & Jordan, N. C. (2008). Using kindergarten number sense to predict calculation fluency in second grade. Journal of Learning Disabilities, 41(5), 451–459. https://doi.org/10.1177/0022219408321126.
Martín‐Páez, T., Aguilera, D., Perales‐Palacios, F. J., & Vílchez‐González, J. M. (2019). What are we talking about when we talk about STEM education? A review of literature. Science Education, 103(4), 799-822.
Mcclure, E. R., Clements, D. H., Kendall-Taylor, N., Levine, M. H., & Ashbrook, P. (2017). Starts Early, (December), 43–52. Http://Joanganzcooneycenter.Org/WpContent/Uploads/2017/01/Jgcc_STEMstartsearly_Final.Pdf
Metin, S., (2020). Activity-based unplugged coding during the preschool period. International Journal of Technology and Design Education. https://link.springer.com/article/10.1007/s10798-020-09616-8
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & the PRISMA Group. (2009). Reprint—preferred reporting items for systematic reviews and metaanalyses: The PRISMA Statement. Physical Therapy, 89(9), 873-880.
Moomaw, S. (2013). Teaching STEM in the early years: Activities for integrating science, technology, engineering, and mathematics. Redleaf Press.
Moore, T. J., Stohlmann, M. S., Wang, H.-H., Tank, K. M., & Roehrig, G. H. (2014). İçinde Implementation and integration of engineering in K-12 STEM education. İçinde J. Strobel, S., Purzer, & M. Cardella (Eds.), Engineering in precollege settings: Research into practice (ss. 112-137). Purdue Press.
Öcal, S. (2018). Okul öncesi eğitme devam eden 60-66 ay çocuklarına yönelik geliştirilen STEM programının çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
Parmaksız, F. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki programlama eğitimi uygulamalarının incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
Portelance, D.J. (2015). Code and tell: An exploration of peer interviews and computational thinking with ScratchJr in the early childhood classroom [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Tufts Üniversitesi.
Quigley, C. F., & Herro, D. (2016). “Finding the joy in the unknown”: Implementation of STEAM teaching practices in middle school science and math classrooms. Journal of Science Education and Technology, 1(17), 416-438. https://doi.org/10.1007/s10956-016- 9602-z
Somuncu, B. (2021). Okul öncesi dönemdeki çocukların matematiksel akıl yürütme becerilerine kodlama eğitiminin etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
Stone-MacDonald, A., Wendell, K. B., Douglass, A. & Love, M. L. (2015). Engaging Young Engineers: Teaching Problem Solving Skills Through STEM. Brookes.
Strong, M. G. (2013). Developing elementary math and science process skills through engineering design instruction. Hofstra University.
Sullivan, A., Strawhacker, A., & Bers, M.U. (2017). Dancing, drawing, and dramatic robots: Integrating robotics and the arts to teach foundational STEAM concepts to young children. Khine, M.S. (Eds.) Robotics in STEM education: Redesigning the learning experience (ss. 231–260) içinde. Springer.
Toran, M., Aydın, E., & Etgüer, D. (2020). Investigating the effects of STEM enriched implementations on school readiness and concept acquisition of children. Elementary Education Online, 19(1), 299-309.
Turan, S., & Aydoğdu, F. (2020). Effect of coding and robotic education on pre-school children’s skills of scientific process. Education and Information Technologies, 25, 4353–4363
Ünal, M. (2019). 4-6 yaş okul öncesi çocuklarına etkinlik temelli STEM eğitiminin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
Üret, A., & Ceylan, R. (2021). Exploring the effectiveness of STEM education on the creativity of 5-year-old kindergarten children. European Early Childhood Education Research Journal, 1-14. https://doi.org/10.1080/1350293X.2021.1913204
Vasquez, J. A., Comer, M., & Sneider, C. (2013). STEM lesson essentials: Integrating science, technology, engineering and mathematics. Heinemann Publications.
Vurucu Şahin, C., & Şahin, F. (2020). Erken çocukluk döneminde bilim ve mühendislik uygulamalarının öğrencilerin karar verme ve problem çözme becerilerine etkisi. Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Matematik ve Sanat (J-STEAM) Eğitim Dergisi, 3(1), 1-19.
Wan, Z. H., Jiang, Y., & Zhan, Y. (2020). STEM Education in Early Childhood: A Review of Empirical Studies. Early Education and Development, https://doi.org/10.1080/10409289.2020.1814986
Yılmaz, G., & Çepni, S. (2017). Okul öncesi düzeyindeki STEM eğitimi araştırmalarının tematik içerik analizi. https://www.researchgate.net/publication/336617088.
Zan, B. (2016). Introduction: Why STEM? Why early childhood? Why now? S. Counsell, L. Escalada, R. Geiken, M. Sander, J. Uhlenberg, B. V. Meeteren, S. Yoshizawa, B. Zan (Eds.) STEM learning with young children: Inquiry teaching with ramps and pathways (ss. 1–9) içinde. Teachers College Press.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Yaşadıkça Eğitim
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Sisteme yüklemiş olunan makalenin kapsamı, sunduğu bulgular ve sonucu ve yorumları konusunda Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Sahibi, Editör, Editör Yardımcısı, Hakemler ve Editör Kurulu'nun hiçbir sorumluluk taşımadığını kabul ederim.
Makalenin özgün olduğunu, herhangi bir başka dergiye yayımlanmak üzere gönderilmediği, daha önce yayımlanmadığını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisi Editörlüğü'ne beyan ederim.
Başlığı belirtilen makalenin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 22. maddesi gereğince çoğaltma, 23. maddesi gereğince yayma ve 25. maddesi gereğince her türlü taşıyıcı materyal üzerinde veya elektronik ortamda kamuya iletim haklarını Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisine karşılıksız, koşulsuz ve süresiz olarak devredildiği, makale ile ilgili devredilen hakların dilediği zaman, mekan ve koşullarda kullanmaya Yaşadıkça Eğitim [YE] dergisinin yayıncısı olarak İstanbul Kültür Üniversitesi'nin yetkili kılınacağını onaylarım.
